Cho tới khi khách về nhà hết, Gái đen và mẹ La sang đổ thuốc và nước
đỗ cho Thanh xong, Gái đen đã về giường nằm với mẹ rồi mà trong tâm trí
Gái những ý nghĩ cứ vấn vương không thể nào dứt ra. Những ý nghĩ về
Thanh, về cảnh nhà Thanh, về bao nhiêu chuyện gần chuyện xa khác.
Chú Sấm vẫn chưa tìm được việc cho Thanh. Còn như xếp chỗ cho
Thanh bảo trẻ cũng là chờ thời. Rồi đây sẽ nhờ người trên phố chạy việc
cho cả Cam nữa. Về phần Cam, nếu không có chú Sấm bảo ban che chở thì
Cam cũng không còn làm ở bên Xi măng nữa. Công việc thì vất vả; sẩy
chân nhỡ tay một tí là vỡ đầu, giập xương, què cụt; đi về lại xa, lương lại ít,
Cam chỉ rình bỏ đi làm nơi khác. Việc Thanh định đi Hòn Gai, Uông Bí, đi
cả Tân thế giới nữa, chính là có cả Cam và mấy thằng bạn rủ rê nhau, bàn
định với nhau trước.
Lần mẹ con Thanh đến trại Đức Sinh nhờ nhà Chính vay tiền và xin
việc nhưng không được, mà chỉ được Đức Sinh thương hại là người đồng
tỉnh cho mấy ống cân gạo Sài Gòn và mấy bơ cá tép khô, tuy mẹ con Thanh
hết sức giấu giếm nhưng cả xóm ai cũng biết. Chỗ gạo, mẹ Thanh không
dám ăn mà bán đi một nửa, tiền đó thêm vào làm vốn buôn thịt lậu dưới
làng. Mẹ Thanh cũng đựng gạo vào chiếc thúng Thanh Sơn, đậy vỉ buồm
và khăn vuông, đem mãi đi các phố xa bán. Gái đen ngồi ở nhà con bạn
nhìn ra, mẹ Thanh tái mét mặt, quay ngoắt đi.
"Chết đói thì chết chứ đâm đầu đến nhờ con mẹ đội Nhị nói vay tiền
nhà Đức Sinh hay thậm thụt xin xỏ như kiểu mẹ con Thanh kia thì không
thể được!". Gái đen rất bằng lòng và càng nghĩ thương Thanh, thấy Thanh
vì xấu hổ mà mấy hôm liền nhịn cả cơm chiều, đi đến tối khuya mới về.
Không phải vì ghen của nên Gái đen ghét đến mực như có thâm thù với nhà
Đức Sinh vậy. Đức Sinh hay những nhà giàu có sang trọng khác, chúng nó
có lắm thì chúng nó ăn nhiều, mặc cha chúng nó. Ghen tiền với chúng nó
thì ghen làm gì! Vì tiền của chúng nó gọi là như nước ấy, Gái đen chẳng lạ
gì. Nhất là nhà Đức Sinh! Sự buôn bán xa xôi ở đâu đâu Gái đen không
