Cặp mắt ngờ vực, khẩn khoản của Ly càng lấp lánh
làm Thanh thêm rưng rưng trong người, Thanh đặt tay lên vai Ly:
- Hết tuần này thôi thì cậu bắt đầu dạy sang tính nhân tính chia cho
cháu. Trước khi vào hai phép tính này thì cậu cho cháu học cửu chương.
Vừa học vừa làm. Cả tính chia cũng không khó đâu!
Ly toét miệng cười, cúi mặt xuống. Ly cũng vui sướng, một niềm vui
sướng không gì so sánh được và chưa bao giờ Ly có từ khi Ly có trí khôn
biết lo toan đỡ vực việc nhà. Ly bồ côi cha. Cha Ly đốt lửa ở tàu Quân An,
chết năm Ly chập chững đi. Tàu ngày hai mươi chín Tết chở đầy quá. Toàn
những phu phen ở Vàng Danh, Uông Bí, Cẩm Phả min, Cẩm Phả bo, Đông
Triều, Mạo Khê về quê Nam Định, Thái Bình ăn Tết. Nguyên những hòm
xiểng, võng chiếu, quang gánh nổi trên sông vớt hàng tháng không hết. Cả
lá gói bánh nữa. Cảnh tha hương cầu thực và tiếng gọi của quê cha đất tổ
ngày năm tận tháng cùng đã kéo hàng nghìn con người chen nhau mà
xuống tàu dù biết tàu ọp ẹp quá rồi, chở nhiều quá rồi, và mại bản chỉ cốt
thu nhiều tiền. Luồng đường về Nam Định, Thái Bình hôm ấy chỉ còn chiếc
tàu nọ chạy và ngày hai mươi chín năm ấy lại lấy làm ba mươi.
Cha Ly được Ly và thằng Định. Mẹ Ly có một đời chồng trước và
được một con giai. Người này có vợ có con và cũng làm tàu. Anh làm
đường Hướng Coỏng, Hải Phòng, Hối Nàm. Ngày giỗ cha Ly mới đây, vợ
chồng anh mời Thanh ăn cỗ và nói xin cho hai em theo học. Lần đầu tiên,
Thanh ăn uống ở một nhà trong xóm và chuyện với nhiều người. Bữa đó,
Thanh phải uống một chén mống rượu mà người tiếp cho Thanh là ông cụ
Cam và bác Sấm. Hôm đó vừa đúng một tháng, sau ngày Thanh khỏi ốm.
Thanh là người đầu tiên vỡ lòng cho anh em Ly.
Khi Thanh cầm lấy vở, Ly men mén lại đằng sau Thanh. Thanh ra
thêm cho Ly hai tính cộng, hai tính trừ. Tính cộng bốn hàng mỗi hàng bốn
