Làng Chiêu Thương lại xanh đồng xanh bãi như trước. Làng đắp hẳn một
con đê quai ra tận bãi ngoài con sông Dế, giồng dâu, giồng bắp. Vợ chồng
cụ Vy được đủ cả vườn đất như trước. Nhà ba gian hai chái bằng tre ngâm.
Có cả bể nước mưa; ông cụ đi làm về tắm cũng vẫn đủ nước và còn cho cả
ngoài phố. Chuồng lợn nhà ông cụ ở bờ một ao rau muống rộng hàng nửa
sào. Con lợn ỉ nằm gần chật chuồng, mắt lúc nào cũng díp lại, gà, ngỗng,
ngan nhảy cả lên lưng lên bụng mà mổ thóc, rỉa cánh cũng mặc. Nhà ông
cụ bán con lợn ỉ cho làng vào đám tế thần. Đình làng Chiêu Thương rợp cờ
ngũ hành nhưng cột cờ giữa sân vẫn kéo cờ đỏ. Sân nhà ông cụ cũng kéo cờ
đỏ. Cây tre to vẫn giồng làm cây nêu ở trước nhà ông cụ giờ mắc thêm mấy
chùm khánh, rung như người đánh sênh tiền ở trên cao cũng kéo cờ đỏ. Cờ
đỏ của nhà ông cụ phấp phới. Càng khuya, tiếng ngáy của người cha, người
công nhân già nọ càng giòn...
***
Hai giờ đêm hôm ấy, Hải Phòng đương ngủ bỗng choàng dậy. Cả một
vùng trời đỏ lên, phùn phụt lửa khói. Tiếng tre nứa nổ, nhà cửa đổ sập.
Tiếng người kêu khóc. Tiếng súc vật rít rống. Tiếng rú, tiếng thét. Bên Xi
măng cháy!... Cháy bên Xi măng!... Nhưng không phải nhà máy Xi măng
cháy mà là làng Chiêu Thương và làng Đình Hạ: khu xóm của cu li, của thợ
ở. Cháy ở ngoài xa mà những ngọn lửa bốc lên làm nổi rõ cả từng ô cửa,
từng tầng máy của khu nhà máy Xi măng đen bỏ hoang ngoài mé bờ sông.
Đứng ở Đồ Sơn, Kiến An, đường số Năm từ ga Lai Khê mà trông thì tưởng
như lửa đã lan ra cả dãy núi Yên Tử, Uông Bí, Vàng Danh. Cả mấy con
sông Dế, sông Tam Bạc, sông Cửa Cấm đều lấp loáng, cuồn cuộn như
những dòng nước thiếc, nước gang chảy ra ở những lò cao hơn nghìn độ
nóng.
Còi cứu hỏa của Nhà hát Tây tuy rúc lên nhưng chỉ ù ù lẫn trong tiếng
lửa nổ và tiếng kêu gọi khóc lóc của những người cố giật cửa giật nhà, cố
chạy đồ đạc trong hai khu cháy với hơn hai vạn con người chen chúc với
