dọc xanh ấy, chạy từ cầu vào kho. Tôi được sáu chuyến, ông ấy chạy mười
chuyến mới nghỉ.
Hôm ông cụ Ước dẫn Thanh ra Sáu Kho giới thiệu với mấy người
quen để hỏi việc xong, ông cụ còn đưa Thanh ra đứng ở ngoài cầu trước
kho Đồng Hồ mà trỏ sang nhà máy Xi măng:
- Con sông ấy cũng do tay tôi đào đấy. Công ngày chỉ có ba xu thôi.
Xu có hình bà đầm ngồi tay chống giáo, đầu đội mũ bện cành thiên tuế. Ăn
gạo chỉ mất có một xu. Tôi đào xong sông thì vào làm nhà máy. Nhà máy
mỗi khi chạy điện thì phải hàng năm mươi người kéo dây cua roa để chạy
mô tơ. Còn lò nung thì phải đội đá, đội đất lên xếp. Cái lò cao như nhà gác
ba tầng, có người rơi xuống đấy cháy thui như con bò. Chỉ những kéo dây
da, vác thùng xi măng và đội đá mà vai, lưng, đầu không chỗ nào không
thành chai, thành sẹo hết!...
Cụ Ước quay phía khác:
- Còn cái con sông Lấp này cũng do tay tôi khơi rồi lại do tay tôi lấp.
Cái khu phố Khách, chợ Sắt toàn là đầm là bãi lấp bằng đất con sông Lấp.
Thằng Tây nó khơi con sông Lấp là tính việc to lắm, sâu xa lắm. Chúng nó
từ quan đầu tỉnh đến nhà buôn các sở mỏ rồi đến sen đầm, binh lính quần tụ
lại với nhau ở riêng một khu có sông bao chung quanh như hào lũy ấy.
Động rạng gì thì trại lính pháo thủ bên kia Hạ Lý, trại lính Cátdem bên này
phố Tây, cứu ứng cho nhau, lương thực thì đã có hiệu Tây, hiệu Khách...
dân ta ở ngoài rìa có nổi lên thì chúng nó bắn chết hết... Thằng chủ Carông
thì định đóng tàu to và chữa ngay các tàu ngoại quốc ở Hải Phòng này. Tàu
ngoài Sáu Kho cứ việc vào "đà" sông Lấp. Sở ngay cạnh đà chuyển máy
chữa. Nhưng không hiểu về sau công ty bên Tây nghĩ sao lại không mở
mang nữa!
Bàn tay cụ Ước vẫn chao vẫy như cánh chim:
