Phải, gió nam đã nổi. Gió nam ở ngoài sông kia thổi vào hẳn hoi.
Nhưng người ta chỉ càng khổ, càng như phải chịu một cái tội.
Bên kia sông, trước nhà ông cụ Vy và ông cụ Coóng là con đường
đằng sau phố Ba Ty. Tất cả dãy tường sau đều có cổng có lỗ nhà xí. Còn ở
dệ sông ngoài nhà hai ông cụ, không những là bãi rác mà còn có cống. Cái
cống to của chính phố nhà hai ông cụ đổ nước ra. Đã thế lối đi vào ngõ nhà
hai ông cụ cũng lại có một dãy lỗ nhà xí nữa. Cả cái khu ngõ hẻm lấy tên
cái kho của hiệu Vinh Phát Tường buôn bán gạo sang Hồng Kông ấy, chính
là cái phễu để hút các thứ gió và mùi hôi thối từ phố Hạ Lý qua sông Tam
Bạc sang đằng sau phố Ba Ty, và từ đằng sau phố Ba Ty qua con sông Tam
Bạc sang phố Hạ Lý. Những nhà ở trong ngõ phải làm một dãy phên, tấm
ghép bằng ván, tấm bằng những mảnh tôn mảnh sắt tây thùng cũ, tấm ken
lá gồi lá cọ, đan nứa, tấm chằng chịt bao tải, giấy bao xi măng. Nhà nào
cũng quét vôi các phên các mành cho thật trắng, và còn trồng cả mướp, hoa
lý để che thêm.
Trong đám nhà ngõ Vinh Phát Tường riêng nhà ông cụ Vy và ông cụ
Coóng được cái lợi là giáp vách nhau và ở cuối dãy, liền với dệ bờ sông,
nhưng lại trông thẳng vào đằng sau bếp và dãy hố xí của khách sạn Thiên
Tân. Cầu tiêu của khách sạn này không những ở tầng dưới cùng mà còn ở
cả những tầng trên, ở lưng chừng trời, trên đầu người ta. Có những ống
máng cầu tiêu và bếp nước trên thượng tầng bị vỡ, bị gỉ, thỉnh thoảng lại
phì hẳn nước ra, tung tóe xuống dưới ngõ. Và càng khuya, những tiếng giật
nước, giội nước, mở nước, tháo nước càng thon thót, ầm ầm đổ xuống các
nhà trong ngõ...
Chiều nay, khi gió vừa thổi những phoi bào, rơm lót cùng với bụi, với
khói bay tuôn vào cửa, và mùi hôi thối lựng lên, thì ông cụ Vy như một con
thú mang mũi tên thây lẩy ở trán, ở sườn bỗng bị động đến, liền nổi vẩy nổi
gai cả người. Vẻ xót xa, đau tủi, căm uất quắc lên trong cặp mắt gườm
gườm và như căng nứt cả vầng trán ngắn nhăn nheo mốc mác của ông cụ.
