Giờ Thanh không còn cách gì trốn tránh được. Tự Thanh chôn chân ở
đây để chờ từng phút qua đi, Thanh sẽ đến hẳn trước mặt cái giống ma quái
kia. Cánh cổng sẽ mở. Thanh sẽ đi vào đó cùng với những người cùng khốn
mà bấy lâu Thanh thường tự hỏi sao họ lại dắt díu nhau chịu những sự bóc
áo tháo cày, nặng nề, độc ác như thế, và rồi họ sẽ phải khốn khổ vô cùng
một khi bị cái tròng công nợ, ân huệ thít lấy cổ. Những điều đó không một
ai không thấy. Không một ai bước đến đây giật cái chuông, nghe tiếng quát
hỏi, và nhìn khổ mặt của tên bõ gác cổng đặc biệt nọ mà lại không rợn
người, thấy rằng số mệnh mình thế là đã bắt đầu hết của mình rồi!
Dù sao cái lo sợ thứ nhất ấy cũng đã qua rồi. Nó đã làm Thanh tê
điếng. Chỉ còn cái lo sợ thứ hai. Mẹ con Thanh sẽ gặp ai để nhờ cậy đây?
Con dâu Đức Sinh hay Đức Sinh. Cái dáng người bệ vệ đạo đức, cái giọng
nói cửa quyền sang sảng, cái cặp mắt sắc như nước nhưng lúc nhìn ai có
công việc đến với mình thì lại lim dim cười mỉm như Bụt như Phật - cái cụ
cố Đức Sinh ấy cũng làm Thanh từ thuở nhỏ không bao giờ dám đến gần,
không bao giờ dám đi qua mặt để chịu những cái nhìn, nghe cái giọng nói
của y, tuy Thanh không có dính dáng gì với y cả.
Thấy Thanh im lặng vẻ mặt đã hồi hồi tự nhiên, mẹ Thanh đã hơi
mừng. Bà lấy thêm miếng trầu ăn và cố lấy giọng vui vẻ tự nhiên:
- À mẹ quên không nói với con, hôm mẹ gặp bá Chính nó đương bận
nhưng trông thấy mẹ thì nó gọi, xoắn xuýt hỏi chuyện ngay. Nhà nó hỏi mẹ
con ra đây từ bao giờ mà không đến trại. Ai mách mối mà mẹ con thuê nhà
trong xóm. Rồi hỏi mẹ buôn bán ra sao? Con thôi học đã có công việc gì
chưa? Nhà nó cứ chèo kéo mẹ ra hàng bún thang bắt ăn nhưng mẹ không
ăn, nhà nó lại mua bánh su sê, bánh cốm, bóc bánh dúi vào tay mời, mẹ
phải ăn cái bánh cho nhà nó bằng lòng. Nhà nó hẹn hôm nào không phải
phiên chợ Sắt, nhà nó nghỉ không đi cân gà, cân lê ghim cho tàu Tây, thì mẹ
con đến trại tìm nhà nó.
Đến đây, giọng mẹ Thanh lại run run:
