nhà tù, có những kẻ còn độc ác hơn cả thú dữ, chỉ nhằm nhằm xâu xé, nhai
xương nuốt thịt Xim. Đoàn thể và Cách mạng mà trước đây hơn mười năm
bà cũng được biết một phần là thế nào rồi. Nghĩa là sự sống của bà cũng
như tất cả mọi người cùng khốn như bà chỉ có gắn bó vào đây, thì mới thoát
ra khỏi những xiềng xích gông cùm, thật là được làm người, làm việc và
sống chính đáng với mồ hôi công sức của mình! Chao ôi! Đoàn thể và Cách
mạng đã bao kẻ chết, người tù đày, hy sinh không biết ngần nào, nhưng
tuyệt nhiên không ai hé răng kể lể thở than, coi mọi việc của mình chỉ là
những hạt muối góp vào biển cả. Đoàn thể và Cách mạng ấy là của Xim,
của các đồng chí của Xim, của các quần chúng cơ sở và của tất cả con
người lao khổ đang bao bọc Xim và cùng Xim chiến đấu trong một bước
gian nan vô cùng với hai thằng Nhật - Pháp thống trị ngày nay.
- Nó trốn đi như thế đúng bốn tháng hai ngày rồi đấy, mà vẫn chưa có
tin tức liên lạc gì về nhà cả! Như thế lại hóa hay. Nó hoạt động có giữ được
hoàn toàn bí mật và thông thoát thì mới im ắng bằn bặt như vậy. Nghĩ lẩn
mẩn, nếu như bây giờ được tin nó, rồi được gặp nó ở Sở Mật thám Hải
Phòng hay Hải Dương, Nam Định... thì...
Quãng đường làng vắng lặng hẳn đi khi đoàn ngựa và lính Nhật kéo
nhau lên khỏi ngã tư. Khách uống nước chỉ còn hai người định lên phố
nhưng sợ nắng. Vừa phần họ như có vẻ sốt rét hay phù thũng làm sao ấy.
Mẹ Nghĩa rằng đưa bữa ăn trưa ra cho bà cụ Xim. Một bát cháo đỗ đen nấu
đặc, và mấy miếng cà bát dầm tương thái nhỏ. Đón lấy cái rổ con của mẹ
Nghĩa rằng, bà cụ chưa ăn vội. Bà cụ chọn chọn ba quả ổi mỡ gà và ổi đào
chín:
- Bá Nghĩa thử ăn cái giống ổi này xem. Có ngọt có thơm bằng lê táo
Vân Nam không?
- Kìa sao bà lại để phần cho con nhiều thế?
- Tôi cũng ăn rồi. Ngon quá!
