thường trong những cuộc mét tinh hay biểu tình tuần hành thị oai, anh này
đều ở trong đội xung kích để bảo vệ những đồng chí nam nữ diễn thuyết, và
anh thường xô xát với bọn mật thám để đánh tháo và gỡ đường cho đồng
chí mình chạy trốn. Cũng như anh thường phải chịt họng, thộp ngực dúi cổ
những tên trốtkít chuyên môn hô những khẩu hiệu quá trớn một cách quái
quỷ và gây sự lộn xộn ẩu đả trong hàng ngũ quần chúng đấu tranh.
Tóc anh sinh viên đã húi kiểu móng lừa, mắt lại sáng, miệng lại hay
cười, nên gương mặt anh càng vằng vặc sự tươi trẻ và thông minh. Trước
khi rời Hà Nội, Sơn còn gặp anh ở hiệu sách của Mặt trận trước chợ Đồng
Xuân mà anh và vợ anh làm đại lý. Sơn mua cuốn Lịch sử Đảng Cộng sản
Liên Xô (B) và cuốn Văn hóa và Quần chúng, được anh giới thiệu rất kỹ và
rất say những chương về triết học và chủ nghĩa tả chân xã hội. Năm ngoái,
Sơn lại lên Hà Nội và lại đi qua trụ sở của Đoàn và hiệu sách của Mặt trận.
Sơn đi qua để suy nghĩ và cũng để khêu gợi một cách sâu sắc hơn về hình
ảnh và sự hy sinh của những chiến sĩ, những người anh, những đồng chí
hơn tuổi đã thoát ly, nhiều kẻ đã bị tù đày và đã bị chết. Người sinh viên
cao lớn, tóc húi kiểu móng lừa, mắt sáng, miệng cười, toàn thân toát lên
một tinh thần cởi mở tươi rói và tin yêu tuyệt vời ấy, vừa mới có tin bị bắt
và chết ở sở mật thám Hải Dương.
Chúng nó biết anh là cán bộ mới và ở một cấp quan trọng nên hết sức
tra tấn anh. Qua không biết bao nhiêu trận, chúng nó chỉ được nghe một
tiếng "không", chỉ được nhận lại một bản giấy trắng y nguyên, và cuối
cùng, khi anh tuyệt thực để phản đối, chúng phải bơm sữa vào đít anh, rồi
gọi cha anh, vợ anh trên quê nhà xuống, cho vào thăm anh hẳn trong xà lim
để dỗ anh, nhưng mỗi khi chúng hỏi anh câu gì, anh chỉ lắc đầu.
Những đồng chí và anh em cùng bị bắt giam có tả lại Hồng Giang về
sau chỉ còn là một bộ xương dài nghêu, chân bị cùm, nằm duỗi thẳng rất
đàng hoàng, mặt vẫn tươi với đôi con mắt là sống, không nói một câu gì
suốt hơn hai mươi ngày nhịn ăn nhịn uống rồi cắn lưỡi chết. Hồng Giang,
