- Thế còn mày thì bây giờ mày có những sách gì và nên đọc những
sách gì cho hợp?!
Câu hỏi ấy nghiến vào tâm trí Thanh. Thanh đứng sững lại suýt vập
mặt phải một cột đèn ở bờ hè. Đã rẽ ra con đường sau xưởng Carông, Nhà
thương và đề lao, sát đến bức tường của cái xưởng máy này. Thanh mới
nghe thấy những tiếng rì rì kẽo kẹt của mấy cỗ máy cổ lỗ không hiểu hôm
nay có công việc khẩn cấp gì của Nhật giao cho mà thợ vẫn phải đi làm
thế? Cảnh tồi tàn xập xệ càng nổi rõ hơn ở trước cái miếu Bà Chúa ngục.
Miếu xây xế cổng đề lao, trông thẳng đến cửa nhà thương, tấp nập náo
nhiệt một cách lạ. Những tiếng chập choeng đàn phách chầu văn, cúng lễ,
truyền phán, chuyện trò, cười nói ồn ào cả đầu đường. Trong đề lao thì như
ri. Có lẽ ở bốn trại giam, tội nhân đang chuẩn bị ra sân và đón cái bữa ăn
mà mùi cá mắm nướng đã bốc vừa khét vừa tanh mù ra cả ngoài đường...
Thanh phải rảo bước. Thanh vừa đi khỏi cái cầu sắt xộc xệch để sang
phố chợ bên kia, chợt thấy chờn chợn. Mấy lán củi, lán than ở hai đầu cầu
đều rào rấp rất kỹ nhưng vẫn bị phá vỡ, tan hoang thêm. Suốt hai bên
đường trông ra phố chính thì chẳng thấy hàng quán người đi lại nào cả. Còn
mấy nhà Hoa kiều cửa nửa đóng nửa khép vẫn có người nhưng đó là mấy
người già ốm yếu, hoặc mù đang sưởi nắng, lần mần bắt rận, gãi, và rê rê
những quần áo chăn chiếu cũ rách. Nhìn lên trời, Thanh càng có cảm giác
màu xanh và ánh nắng như đang âm âm chờ đợi một sự rùng chuyển nổ vỡ.
Trong khi ấy ở ngã tư, đúng là mấy người kéo xe đang rỏng hết cả tai mắt
chờ xem khách gọi, nhưng bốn phía cứ vắng ngắt...
Thanh ra ngã tư.
Những dẫy nhà chồng chất bốn năm tầng, không hiểu có bao nhiêu
gian, bao nhiêu chủ, bao nhiêu người và có bao giờ được quét vôi hay sửa
chữa không, và những buồng nhỏ chắp nối thêm bằng các thứ gỗ, thứ ván,
thứ phên, thứ tôn bị bom tháng trước đây, nay cũng bừa bãi lỏng chỏng vì
các người phá trộm lấy đồ, lấy ván, lấy củi.
