đọc văn Điền. Lòng họ đẹp thêm lên. Họ sẽ yêu Điền. Họ sẽ gửi cho Điền
những bức thư xinh xinh ướp nước hoa. Tưởng tượng của Điền tỏa rộng ra
như một cảnh trăng. Điền nghĩ đến những cuộc tình duyên lãng mạn với
những người đàn bà đẹp chỉ biết trang điểm và yêu đương.
Những tiếng gắt gỏng trong nhà lại đưa ra. Vụt cái trăng mất đẹp.
Điền bẽn lẽn như bị bắt gặp làm việc xấu. Điền lắng tai. Tiếng vợ Điền gay
gắt hỏi:
- Làm sao thế?
Đứa con gái vừa mếu máo vừa đáp lại:
- Con đau bụng.
- Giời ơi là giời!
Ấy là tiếng vợ Điền rên lên."
Sự thực trong sáng tác của Nam Cao thì như thế. Còn sự thực của cuộc
đời bản thân tác giả thì ra sao? Tôi muốn nhắc lại tập Chí Phèo của nhà văn
và một số câu chuyện chung quanh tập đó.
Chí Phèo là một truyện trong tập truyện đầu tay của Nam Cao viết
khoảng 1940-1941, trước tiên lấy tên là Cái lò gạch cũ. Nam Cao lấy Cái lò
gạch cũ làm tên cả tập. Nam Cao đưa cho một nhà xuất bản. Chủ xuất bản
là một chủ nhà thuốc lậu. Tên này ra mở hiệu thuốc năm hắn hai mươi hai,
hai mươi ba tuổi. Y trước đi ở bé con sai vặt và đóng thuốc lậu vào chai,
làm việc cho cũng của một hiệu thuốc lậu mà chủ nó đã là tất cả mối suy
nghĩ và mơ ước của y về sự giàu sang, về cứu nhân độ thế... về sự dốt nát,
về xoay giở, bịp bợm, và phất.
Nam Cao phải đưa truyện đến nhà xuất bản nọ mà cũng không tin rằng
truyện được xuất bản. Bản thảo Cái lò gạch cũ cứ vứt lay vứt lắt ở các
