những hình ảnh, những điều gợi nhớ suy nghĩ, những niềm thương yêu và
tin tưởng vô cùng.
Đất nước thần thánh và lịch sử hát ru. Đất nước và lịch sử Hải Phòng
yêu dấu của tôi. Ngay từ bước đầu vào đời văn, tôi đã thấy đối với Hải
Phòng, tôi mắc một món nợ, tôi đã yêu một tình yêu, không có thể nào
trang trải, thay thế được, nếu tôi không có những tác phẩm mang tận cùng
sự cố gắng và say mê của tôi khi viết về nó. Bao nhiêu năm tháng tôi đã trải
qua là bấy nhiêu năm tháng của con người, của cuộc sống và của lịch sử
của Hải Phòng đã quấn quýt da diết tôi.
Những năm dưới gông xiềng Nhật - Pháp, những năm mà tâm hồn và
tư tưởng của con người không thể nào chịu những sự gian dối hơn được
nữa, không thể nào thở và sống thêm được nữa với một chế độ bạo ngược
cứ một ngày một thắt lấy đời mình, càng ngày càng đen tối ngột ngạt ấy...
tôi lại càng cồn cào vì viết, viết về Hải Phòng.
Hải Phòng với những con người cần lao đau khổ. Những con người đã
đem mồ hôi nước mắt của mình tưới cho mặt đất, khát vọng của họ cũng
như cuộc đời của họ đã đẫm mồ hôi nước mắt luôn luôn phải cố cất lên
nhưng cứ bị những sự bất công tàn bạo dập xuống, thậm chí họ cũng không
còn được nhìn nhận là có quyền có cuộc đời của mình, có quyền khát vọng,
có quyền mơ ước. Tôi phải viết về những con người và cuộc sống ấy của
Hải Phòng. Những con người và cuộc sống ấy đã quằn lên, đã bị đạp
xuống, lại quằn lên, và đã chịu bao nhiêu tan nát, chịu bao nhiêu cái chết.
Những con người và cuộc sống ấy đã có những tiếng thét chưa dứt mà cổ
đã bị bóp lại, đã có những lúc tâm hồn và ý chí bốc lên thành lửa, bùng lên
thành ánh sáng, và đã từ bùn lầy than bụi đứng lên giằng gỡ những xiềng
xích. Những con người và cuộc sống ấy đã nhận ra những nguyên nhân của
mọi nỗi thống khổ của đời mình, và thấy không thể làm việc gì khác, là tự
bàn tay mình phá tan những ngục tù giam hãm mình để từ cái mặt đất đau
