Lý do làm cho Nguyên lý 80/20 có giá trị đến thế là do nó đi ngược lại
với những gì chỉ cảm nhận bằng trực giác. Chúng ta thường cứ hay nghĩ
rằng tất cả các nguyên nhân sẽ dẫn đến những kết quả với một tầm quan
trọng gần như nhau. Rằng tất cả các khách hàng đều có giá trị như nhau.
Rằng mỗi doanh nghiệp, mỗi sản phẩm, và mỗi đồng tiền kiếm được từ lợi
nhuận doanh số đều có giá trị ngang nhau. Rằng, với chúng ta, tất cả các
nhân viên đều có giá trị gần như nhau. Rằng tất cả các câu hỏi và cú điện
thoại đều cần được đối xử như nhau. Rằng trường đại học nào cũng tốt như
trường đại học nào. Rằng tất cả mọi vấn đề đều có một số lượng lớn những
nguyên nhân, do vậy không đáng phải khu biệt riêng một số nguyên nhân
quan yếu. Rằng tất cả mọi cơ hội đều có giá trị gần như nhau, do vậy chúng
ta đều xử lý chúng như nhau.
Chúng ta có khuynh hướng cho rằng 50% các nguyên nhân hoặc tác
động đầu vào tạo ra 50% kết quả hoặc sản phẩm đầu ra. Dường như có một
tư tưởng tự nhiên, hầu như dân chủ, cho rằng nguyên nhân và kết quả nói
chung cân bằng nhau. Nhưng ảo tưởng về quan hệ 50/50 này là một trong
những điều sai lạc nhất, có hại nhất, đồng thời là nếp nghĩ thâm căn cố đế
nhất, trong bản đồ tư duy của chúng ta. Nguyên lý 80/20 khẳng định rằng
khi hai tập hợp dữ liệu, liên quan đến nguyên nhân và kết quả, có thể được
xem xét và phân tích thì kết quả khả hữu nhất là sẽ có một mô hình, quy
luật chung về sự mất cân bằng. Sự mất cân bằng ấy có thể là 65/35, 70/30,
75/25, 80/20, 95/5, hoặc 99,1/0,1, hay bất cứ một tỷ lệ nào nằm trong
khoảng ấy. Tuy nhiên, tổng hai con số được đem ra so sánh không nhất thiết
phải là 100 (xem trang 43).
Nguyên lý 80/20 cũng khẳng định rằng khi chúng ta biết mối quan hệ
thật sự thì thường chúng ta lấy làm ngạc nhiên trước tình trạng mất cân
bằng giữa hai bên. Dù mức chênh lệch là gì thì thông thường sự mất cân
bằng ấy cũng vượt ra khỏi những ước định của chúng ta trước đó. Các nhà
quản lý có thể đã ngờ ngợ thấy rằng một số khách hàng và một số sản phẩm
có khả năng sinh lợi nhuận cao hơn những khách hàng và sản phẩm khác,
nhưng khi đã được chứng minh cho thấy mức độ khác biệt thì họ thường lấy
làm rất ngạc nhiên và có khi ngơ ngẩn trước kết quả ấy. Các giáo viên có
