kể. Thế thì, về nguyên tắc, khả năng làm cho chúng ta trở nên hạnh phúc
hơn lại có gì khác chứ, bất kể xuất phát điểm của chúng ta là gì xét về tính
khí?
Hầu hết chúng ta đều đã gặp những trường hợp mà khi đó cuộc sống
của những người thân quen hay bạn bè được thay đổi về mặt vật chất, và
hạnh phúc của họ được tăng thêm hoặc bị giảm đi vĩnh viễn, do những hành
vi của chính những cá nhân đó. Một bạn đời mới, một nghề nghiệp mới,
một nơi ở mới, một lối sống mới hoặc thậm chí là một quyết định chấp nhận
một thái độ khác đối với cuộc sống một cách tự giác: bất kỳ thay đổi nào
trong số này đều có thể tạo nên sự khác biệt hoàn toàn đối với hạnh phúc
của một cá nhân và tất cả những thay đổi này đều nằm trong tầm kiểm soát
của cá nhân đó. Thuyết thiên định là một giả thuyết không thuyết phục nếu
ta có thể chứng minh rằng là chỉ những người tin vào thuyết thiên định mới
dễ bị thuyết này chi phối. Bằng chứng về việc một số người tự mình có thể
thay đổi số phận hẳn có tính thuyết phục và khuyến khích chúng ta nỗ lực
thi đua với những người có ý thức rèn luyện để vươn lên.
Cuối cùng thì tự do lựa chọn hạnh phúc được khoa học ủng hộ
Rốt cuộc, lĩnh vực tâm lý và tâm thần học (là ngành xứng đáng với
mệnh danh “ngành khoa học bi quan” hơn cả kinh tế học) được thúc đẩy
bởi những khám phá của các ngành khoa học khác, đang tạo ra một bức
tranh tươi đẹp hơn, phù hợp với lẽ thường và quan sát của chúng ta về cuộc
sống. Các nhà di truyền học trước đây lại theo học thuyết định mệnh một
cách quá cực đoan, xem toàn bộ hành vi phức tạp của con người chỉ là do
ảnh hưởng của gen di truyền. Với tư cách một nhà di truyền học tiến bộ
hơn, Giáo sư Steve Jones của Trường University College, Luân Đôn, đã chỉ
ra: “Đã có những công bố về việc khám phá ra những gen đơn lẻ kiểm soát
sự phiền muộn bất thường, bệnh tâm thần phân liệt và chứng nghiện rượu.
Tất cả những tuyên bố này đã bị rút lại”.2 Ngày nay, chúng ta được một
chuyên gia về thần kinh-tâm thần học kiệt xuất bảo cho biết: “một lĩnh vực
mới, ngành miễn dịch học thần kinh-tâm lý, đang cho nói chúng ta hay…
rằng con người hành động như là một tổng thể thống nhất… Bằng chứng
này cho thấy có một sự cân bằng mong manh giữa những điều chúng ta
