điều tồi tệ; và chuyện chúng là những động lực có hiệu quả cũng không thể
bào chữa cho hoặc làm giảm đi những tác hại mà chúng gây ra.
Nguyên lý 80/20 khẳng định rằng tình trạng mất cân bằng là tự nhiên,
nhưng không nói rằng những gì hễ đã tự nhiên đều là đúng đắn, lại càng
không có ý nói chúng ta cứ để mặc tình trạng ấy tiếp diễn. Nguyên lý 80/20
này hướng ta chú ý đến sự mất cân bằng; nhưng nó không khẳng định rằng
vũ trụ, hay tự nhiên, hay các hoạt động sản xuất kinh doanh, hoặc xã hội,
hoặc lối sống của chúng ta, lại không cân bằng theo một phương thức hữu
lý hoặc có tính chức năng nào. Nguyên lý 80/20 nhận xét rằng những qui
trình này vẫn diễn ra và tạo ra những kết quả mạnh mẽ và do vậy nên được
tôn trọng, cũng như bất cứ động lực mạnh mẽ nào, dù là “lành tính” hay
“độc tính”, cũng nên được tôn trọng. Toàn bộ giá trị và động lực của
Nguyên lý 80/20, và tất cả những ứng dụng thực tế của nó trong 50 năm
qua, là ở chỗ nó chỉ ra được một tình trạng đáng ngạc nhiên và gần như tối
ưu. Một khi ta đã đánh giá cao sự bất ngờ ấy thì Nguyên lý 80/20 có thể
hướng dẫn ta tạo ra được những bước cải tiến to lớn đối với hiện trạng.
Nguyên lý 80/20 muốn cải tiến những cái nó quan sát được
Về bản chất, do vậy, Nguyên lý 80/20 không chỉ có giá trị mô tả; và nó
không lấy làm vênh vang gì với những điều nó mô tả. Nó còn đóng một vai
trò soi đường chỉ lối; nó quan sát thấy được một thất bại trong việc không
thể đạt đến được một trạng thái tối ưu; và nó chỉ ra con đường để đi đến
những cải thiện to lớn với hiện trạng. Thật ấn tượng khi biết rằng nhóm
thiểu số mạnh mẽ lại đem về một hiệu quả đến thế – nhưng còn nhóm đa số
những nguồn lực yếu kém thì sao? Tự nhiên có thật sự “khéo” không, nếu
nhóm đa số các động lực tự nhiên lại kém hiệu quả đến thế, hoặc khi những
phần lớn hơn nữa của vũ trụ lại được đặt dưới sự khống chế của con người?
Hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu năng đến thế ư, nếu 80% các hoạt động
ấy (tính theo doanh số hoặc tài sản) chỉ đem lại 20% lợi nhuận và tiền bạc?
Chúng ta có đang sử dụng thời gian của mình một cách có hiệu quả không,
nếu 80% thời gian dẫn đến 20% thành quả và hạnh phúc của chúng ta? Và
xã hội có đang sử dụng tốt nhất tài năng của mình không, nếu 80% công
