hành động; mà là một loại hành động mới bắt nguồn từ một cách suy nghĩ
mới. Suy nghĩ hệ thống vừa thách thức hơn vừa nhiều triển vọng hơn cách
giải quyết vấn đề thông thường của chúng ta.
7. Nguyên nhân và hậu quả không liên quan mật thiết với nhau
về thời gian và không gian
Đằng sau những vấn đề nêu trên là một đặc điểm cơ bản của những hệ
thống phức tạp của con người: nguyên nhân và hậu quả không liên quan
mật thiết với nhau về thời gian và không gian. Khi dùng từ “kết quả”, tôi
muốn nói về những triệu chứng rõ ràng cho thấy những vấn đề đang tồn tại
- lạm dụng ma túy, thất nghiệp, trẻ em đói nghèo, doanh số giảm sút, lợi
nhuận sụt giảm. Còn từ “nguyên nhân” hàm ý sự tương tác của hệ thống
bên dưới gây nên các triệu chứng đó. Nếu được nhận ra, chúng có thể dẫn
đến những sự thay đổi giúp cải thiện kết quả dài hạn. Tại sao đó lại là một
vấn đề? Bởi vì hầu hết chúng ta thừa nhận rằng chúng có sự liên hệ mật
thiết với nhau về thời gian và không gian - hầu hết chúng ta thừa nhận và
hầu như trong mọi lúc.
Khi chúng ta chơi đùa lúc còn trẻ thơ, những vấn đề không bao giờ
tách rời với các giải pháp. Ít nhất cũng cho đến khi chúng ta giới hạn trò
chơi của mình trong một nhóm đồ chơi. Nhiều năm sau, là những nhà quản
lý, chúng ta có xu hướng tin rằng thế giới hoạt động theo cách tương tự.
Nếu như có một vấn đề trong dây chuyền sản xuất, chúng ta đi tìm nguyên
nhân trong khu vực sản xuất. Nếu phòng bán hàng không đạt kế hoạch,
chúng ta nghĩ rằng cần phải có những chương trình khuyến mãi mới. Nếu
cộng đồng thiếu nhà ở, chúng ta xây thêm nhà. Nếu thế giới thiếu thức ăn,
thì giải pháp phải là tìm thêm thực phẩm.
