làm chủ bản thân, người ta có thể chìm đắm vào những suy nghĩ thụ động
(ai đó/điều gì đó đã g rắc rối cho tôi) bị đe dọa bởi tầm nhìn hệ thống.
Cuối cùng, suy nghĩ hệ thống giúp chúng ta có thể hiểu được phương
diện tế nhị nhất của tổ chức học tập - cách thức mới theo đó cá nhân nhận
thức về chính bản thân và thế giới. Tại tâm điểm của tổ chức học tập là một
sự thay đổi về tâm trí - từ chỗ nhìn nhận bản thân tách biệt với thế giới đến
chỗ liên kết với thế giới, từ chỗ nhìn nhận vấn đề được gây ra bởi một ai
khác, một điều gì khác “bên ngoài” đến chỗ nhận ra cách hành động của
chính bản thân tạo nên vấn đề. Một tổ chức học tập là nơi con người tiếp
tục khám phá cách họ tạo nên thực tại, và cách họ thay đổi thực tại. Như
Archimedes nói, “hãy cho tôi một đòn bẩy đủ dài... và bằng một tay tôi có
thể nâng cả thế giới”.
METANOIA - MỘT SỰ THAY ĐỔI TÂM TRÍ
Khi bạn hỏi người khác về cảm giác khi là thành viên của một tập thể
xuất sắc, đáp án nổi bật nhất là ý nghĩa của sự trải nghiệm. Người ta nói về
việc là thành viên của một điều gì đó to lớn hơn chính họ, được liên kết,
được sáng tạo. Rõ ràng là đối với nhiều người, trải nghiệm trong việc là
thành phần của tập thể xuất sắc là một thời kỳ khó quên mà họ được sống
hết mình. Nhiều người dành cả thời gian còn lại trong đời để tìm lại cảm
giác tinh thần đó.
Từ chính xác nhất trong văn hóa phương Tây để miêu tả điều diễn ra
trong tổ chức học tập là một từ thường ít được sử dụng trong hàng trăm
năm nay. Đó là từ mà chúng tôi đã dùng trong dự án của mình với một số tổ
chức trong khoảng 10 năm, nhưng chúng tôi luôn khuyến cáo họ và chính
chúng tôi hạn chế dùng nó trước công chúng. Đó là “metanoia”, có ý nghĩa
là một sự thay đổi tâm trí. Từ này có một lịch sử phong phú. Đối với người
Hy Lạp, nó là một sự thay đổi căn cơ hay sự biến đổi, hay nói một cách văn
chương là sự siêu việt (“meta” nghĩa là cao hơn, tốt hơn như từ
