Tình tiết truyện từ I đến IV với tình tiết 1 đến 5 trước đó gần gũi về mặt
thời gian, tuy nói là tồn tại với tư cách “nguyên hình” (hình dạng ban đầu, tự
nhiên, chưa chỉnh sửa) nhưng chẳng phải là những tình tiết riêng biệt hay
sao?”
Còn về nội dung thì tác phẩm này xoay quanh chuyện tình của ba nhân
vật chính là Suezo, Okada và Otama. Tuy gọi là tình tay ba nhưng thực ra
chỉ xoay quanh tâm tình của Otama. Suezo hoàn toàn không hay biết gì về
tình địch còn Okada thì chỉ như người đi qua đường, một lần giúp đỡ mỹ
nhân mà còn chút gì lưu luyến.
Con dốc Vô Duyên là một địa danh có thật nhưng nó cũng hàm chứa ý
nghĩa biểu tượng nghệ thuật. Ðiềm báo của một cuộc tình không thành. Như
một tấm tranh cuộn dần dần được mở ra, các nhân vật từ từ xuất hiện cùng
những biến chuyển tâm lý qua các hoàn cảnh được Mori Ogai khắc họa rất
sắc nét. Tâm trạng thất thường của người cha khi an ổn tuổi già nhớ nhung
con gái, toan tính con buôn của Suezo, nỗi muộn phiền của người vợ
Otsune, sự chuyển biến từ ngây thơ đến dạn dày của Otama, cả những giằng
xé của Okada và của cả nhân vật “tôi”, thói ba hoa của Ishihara lần lượt
điểm tô cho tấn tuồng có ba nhân vật chính.
Với giọng văn thong dong, điềm đạm và các câu văn gãy gọn rõ ràng,
Mori Ogai kể lại cho chúng ta một câu chuyện đầy đủ chương hồi. Tác phẩm
dần dần mở ra như một bộ phim quay chậm, như chiếc đèn kéo quân. Trên
đó những toan tính, dằn vặt, mâu thuẫn gia đình, bản chất con người dần dần
hiện lên rõ ràng minh bạch. Nhân sinh từ ngàn đời nay, dù nơi nào cũng vậy,
cũng diễn đi diễn lại một vở tuồng. Có trung có nịnh, có khao khát đam mê,
có tuyệt vọng thẫn thờ, có những toan tính nhỏ nhen với những ước vọng
phi thường. Tuy chỉ có chừng ấy nội dung nhưng cách diễn đạt và hình ảnh
mỗi thời mỗi khác với văn phong riêng biệt của từng tác gia khiến chúng ta
mỗi lần xem là một lần cảm thấy tươi mới. Cũng như một bàn cờ tướng chỉ
có ba mươi hai quân mà thiên biến vạn hóa, bàn cờ vây chỉ hai màu trắng
đen mà mấy ngàn năm để lại biết bao nhiêu huyền thoại, diễn ra biết bao
nhiêu trận thư hùng. Mori Ogai đã mang đến cho chúng ta thêm một phối
