Bài hát buồn và chậm vút lên, mỗi lúc một chói lọi như được ánh hồng
của buổi chiều tà khơi rực.
HÃY HỌC LẤY CÁCH HIỂU MÌNH
Méc-xa-lốp thức dậy từ lâu trước khi trời sáng. Trên chiếc bàn nhỏ trong
gian hầm, một chiếc gà-mèn nhôm trắng lấp lánh trong ánh bình minh. Một
tấm bản đồ trải trên bàn, hai góc chặn hai quả lựu đạn cho khỏi cuộn lại.
Méc-xa-lốp mỉm một nụ cười khi nhìn thấy tấm bản đồ mới dưới ánh ngọn
nến mà anh vừa châm. Ngày hôm trước, tham mưu trưởng đã mang nhiều
tấm từ phòng đồ bản của quân đoàn về. Anh ta đã trịnh trọng tuyên bố:
"Thưa đồng chí Méc-xa- lốp, trên tấm bản đồ cũ, chúng ta đã ghi mãi
những đường rút lui của ta. Tôi mang về một bản mới. Ngày mai, chúng ta
sẽ khai mạc nó bằng một mũi chọc thủng phòng tuyến Đức". Và người ta
đã đem đốt tấm bản đồ cũ, bẩn thỉu nếp gấp đã sờn ấy đi. Giấy phai màu và
nhũn như giẻ rách của nó đã nói lên những trận giao chiến đẫm máu của
Hồng quân trên đường rút lui. Tấm bản đồ cũ ấy, đã được chứng kiến tất cả:
rạng ngày 22 tháng sáu, Méc-xa-lốp đã nghiên cứu nó khi máy bay oanh tạc
của quân Đức, vượt qua biên giới, xuất hiện trên đầu các trung đoàn pháo
binh và bộ binh của ta còn đang chìm trong giấc ngủ; nó đã trải qua những
cơn mưa bão; nó đã bạc màu dưới ánh nắng những buổi trưa tháng bảy
nóng nực; gió đã thổi nó phần phật ở những cánh đồng ruộng của xứ U-cơ-
ren, và những cây cổ thụ của rừng Bạch Nga đã ngắm nhìn nó qua đầu các
sĩ quan.
- Ờ nhỉ! - Méc-xa-lốp đưa con mắt chê bai nhìn chiếc gà-mèn trắng đặt
trên bàn, nói và nghĩ bụng: "Nên sơn xanh nó đi thì phải. Để vậy dễ làm lộ
bộ đội, nắng chiều vào thì ánh lên, và ban đêm màu trắng của nó lại nổi
bật".
Méc-xa-lốp lấy chiếc va-li đặt dưới phản và mở ra. Chiếc va-li toát ra
cùng một lúc mùi phó-mát, mùi xúc-xích hun khói, mùi nước hoa Cô-lô-
nhơ và xà-phòng rửa mặt. Mỗi lần mở nó ra, anh lại như thấy vợ anh đương
xếp đồ đạc cho anh trong cái ngày quân Đức gây hấn. - Ờ nhỉ! - Anh nhắc
