trên tường. Lão hy vọng, chờ đợi. Năm 1931, lão bỏ đi tới vùng Đô-nét tám
năm, vào làm việc trong một hầm mỏ. Nhưng giấc mơ được sống cuộc đời
của một tên cu-lắc, lão vẫn không đoạn tuyệt bao giờ.
Giờ đây lão thấy hình như đã có thời cơ thực hiện ảo vọng của lão.
Ròng rã suốt những năm tháng ấy, bà già Sê-rê-nít-sen-cô đã kích thích
lòng thèm muốn của lão. Lão nhận thấy là sự kính nể mà lão ước ao được
hưởng dưới thời Sa hoàng, người phụ nữ ấy đã giành được sau cách mạng
bằng một cuộc đời lao động gay go gian khổ. Người ta mời bà ra thành phố,
ở đó bà đọc những bài diễn văn trong rạp hát. Cô-ten-cô không thể nào nhìn
mà không bực tức, ảnh chụp bà ta in trên tờ báo huyện: người phụ nữ già
nua có đôi môi mỏng, vai choàng một tấm khăn đen, nhìn lão với cặp mắt
nghiêm khắc và thông minh. Lão có cảm giác là bà ta khinh rẻ lão. Lão
thấy hình như bức ảnh nói với lão: "Này, Cô-ten-cô, anh sống không có đạo
đức". Và lão đem lòng căm ghét bà khi nhác thấy bà bình thản đi qua cánh
đồng hoặc khi lão nghe thấy xóm giềng kể: "Cụ Chi-mô-phê-i-ép-na ra Ki-
ép chơi với con trai. Một đồng chí trung úy đem xe hơi màu xanh da trời về
đón cụ ấy".
Giờ đây, Cô-ten-cô biết rằng mình không uổng công chờ đợi, chính lão
thắng chứ không phải Chi-mô-phê-i-ép-na. Không phải không có lý do mà
lão đã để một bộ râu kiểu cu-lắc Ét-tô-ni. Lão không uổng công chờ đợi và
hy vọng, thấy chủ tịch nông trường nhìn lão chòng chọc, lão nén lòng, tìm
cách làm cho mình vững dạ và cố trấn tĩnh không xúc động.
"Hãy chờ, chờ một tý nữa, lão nghĩ bụng, mày đã nhẫn nhục lâu hơn thế
nhiều rồi; chỉ còn có một ngày, có mỗi một ngày nữa thôi".
- Ai biết, - lão vừa nói vừa ngáp - ai biết được. Tự nhiên bà lão nhà tôi
cứ khăng khăng quét vôi lại nhà giữa thời buổi này kia chứ. Đàn bà họ đã
muốn mà khuyên ngăn lại thì..., anh thử tính hộ xem.
Tiễn chân đồng chí chủ tịch nông trường rồi, lão đứng rất lâu ngắm nghía
con đường hoang vắng, đồng thời những ý nghĩ sướng vui quẫy lộn trong
đầu óc lão đang xúc động: "Sê-rê-nít-sen-cô xây nhà trên đất của ta, vậy thì
nhà đó sẽ thuộc về ta. Hoặc giả Sê-rê-nít-sen-cô muốn giữ nhà thì mụ cứ
việc trả tiền thuê đất cho ta... Chuồng ngựa của nông trường nằm trên đất
