Kierkegaard mở một con đường mới cho triết học. Dưới bóng của ông sẽ
xuất hiện những Paul Tillich
3.
Nhật ký kẻ mị tình là một tác phẩm kỳ lạ, độc đáo vô song. Nó là tiểu
thuyết của một triết gia. Một truyện tình. Một bi kịch. Một tự truyện hư cấu,
có vẻ là vậy.
Trong lời giới thiệu hiện đại cho Nhật ký này, nhà văn lừng danh John
Updike
nhận xét: “Trong nền văn chương bao la của tình yêu, Nhật ký kẻ
mị tình là một kỳ thư mê lộ - một vận dụng trí tuệ cuồng nhiệt để tái dựng
một thất bại sắc tình thành một thắng lợi giáo huấn, một thương tích đeo lấy
mặt nạ của một niềm kiêu hãnh.”
Tác phẩm mang giọng điệu trữ tình của nhật ký này thực ra là một thiên
nằm trong bộ sách Hoặc là/ Hoặc là . Dường như ai cũng muốn xem thiên
này như là tự thú của Kierkegaard về quan hệ tình yêu với nàng Regine
xinh đẹp. Nàng nhỏ hơn ông mười tuổi, ông chính thức hứa hôn rồi hủy hôn
ước trong vòng một năm sau.
Tuy nhiên, nhân vật Johannes, kẻ mị tình ấy dù có giống Kierkegaard ở
mức độ nào đó, phương diện nào đó thì vẫn là một nhân vật hư cấu mà
Kierkegaard tạo ra để phát ngôn cho lối sống đam mê hiếu cảm (còn gọi là
cuộc sống hiếu mỹ). Nhân vật này có triết lý “hiến mình cho lạc thú nhục
cảm”, có mưu mô tính toán khi săn đuổi nàng Cordelia, xem nàng như con
mồi. Vì thông minh, Johannes biết cách biện minh (mị Cordelia là để phát
triển kinh nghiệm mới cho nàng, lợi cho cả hai đấy thôi…) và cũng ý thức
được đời thì phù phiếm, lạc thú thì ngắn ngủi, tuổi trẻ là mộng mị, làm gì
thì cũng hối tiếc mà thôi, vô vọng mà thôi.
