Vậy thì làm sao có thể giải nghĩa chuyện nhật ký đó lại đượm vẻ nên thơ
đến thế? Câu trả lời thì dễ thôi, đó là vì anh ta có sẵn bản chất thơ trong
người, nó không đủ nhiều, hay nếu bạn thích, nó không đủ ít, để có thể tách
rời thơ ca và thực tại ra khỏi nhau. Sắc thái thi vị đó là một ưu thế mà anh ta
mang theo mình. Ưu thế đó, là chất thơ mà anh ta hưởng thụ trong trạng
thái nên thơ của thực tại, là cái mà anh ta chụp bắt lại dưới hình thức những
suy tưởng đầy thi tứ. Điều này là lạc thú thứ hai của anh ta, và cả đời anh ta
thì dành cho sự tận hưởng những lạc thú mà. Trước tiên, anh ta đích thân
hưởng thụ những cảm xúc thẩm mỹ; sau đó, anh ta hưởng thụ tính cách con
người mình một cách thẩm mỹ. Điểm cần chú ý trong trường hợp đầu là
anh ta tự mình hưởng thụ một cách vị kỷ với những gì mà thực tại, trong
một chừng mực nào đó, đã cho anh ta, và với những gì mà chính anh ta,
cũng trong một chừng mực nào đó, đã dùng để làm cho thực tại trở nên
phong phú; trong trường hợp thứ hai, tính cách của anh ta thì bị bất ổn, và
khi ấy anh ta hưởng thụ cái tình cảnh đó cũng như tính cách của mình trong
tình cảnh đó. Anh ta luôn luôn cần, trong trường hợp thứ nhất, thực tại như
là một cơ hội, như một yếu tố; và trong trường hợp thứ hai, thực tại thì bị
chìm đắm trong chất thơ. Vì thế, kết quả của giai đoạn đầu tiên là tâm trạng
mà từ đó nhật ký này nảy sinh như là kết quả của giai đoạn thứ hai, với
những từ ngữ mang các ý nghĩa có phần khác nhau trong mỗi trường hợp.
Như vậy, nhờ sự lập lờ mà cuộc đời mình trôi qua trong đó, anh ta cứ liên
tục chiếm hữu chất thơ đó.
Đằng sau thế giới trong đó chúng ta sống, nằm lùi xa ở hậu cảnh là một
thế giới khác, và hai thế giới này có cùng một quan hệ hỗ tương giống như
quan hệ trong rạp hát, giữa cái sân khấu thực sự và cái sân khấu mà đôi khi
người ta thấy được ở phía sau cái trước. Xuyên qua tấm màn lượt mỏng,
người ta thấy, có thể nói như vậy, một thế giới bằng lượt, nhẹ hơn, siêu
thoát hơn, có một phẩm chất khác với thế giới thực. Nhiều người xuất hiện
bằng xương bằng thịt trong thế giới thực thì không thuộc về nó, nhưng lại
