đến 16). Samson được Thượng đế ban cho một sức mạnh siêu nhiên để tiêu diệt cả đoàn quân kẻ thù,
tay không xô ngã đền thờ bọn ngoại giáo, giết sư tử… nhưng lại có hai điểm yếu: dễ bị quyến rũ bởi
những người đàn bà không đáng tin cậy, và mái tóc của mình, tức là khi không có tóc thì không còn
sức mạnh. Delilah là người đàn bà Samson yêu mê mệt nhưng vì tiền nên đã phản bội chàng: sau khi
moi ra được cái bí mật về sức mạnh của Samson, Delilah chờ cho chàng ngủ say rồi sai người đến
cạo hết tóc chàng. Mất hết sức lực, Samson dễ dàng bị kẻ thù bắt, bị đâm mù mắt…
. “ Flyv, Fugl, flyv! ” là tựa đề bài thơ của thi sĩ Đan Mạch Christian Frederik Winther.
(Chú thích của bản dịch tiếng Anh)
. Theo lời kể của nhà thơ La Mã Ovid trong “ Metamorphoses ”, Pygmalion là một nhà
điêu khắc đem lòng yêu bức tượng đàn bà do chính mình tạo ra và đặt tên là Galatea. Pygmalion
khấn nguyện nữ thần tình yêu là Venus hãy biến tượng thành người thật. Lời cầu xin đó được Venus
thỏa mãn, Pygmalion lấy Galatea làm vợ và sinh con đẻ cái…
. Tác giả ám chỉ đến những con ngỗng đen mà những tiếng kêu đã đánh thức đội quân đồn
trú trên Capitoline Hill ở La Mã khi quân Gaul sắp sửa tấn công. (Chú thích của bản dịch tiếng Anh)
Capitoline Hill là một trong bảy ngọn đồi ở thành phố La Mã.
Người Gaul đến từ xứ Gaul thời Đế quốc La Mã, về mặt địa lý ngày nay thì nó bao gồm nước
Pháp, Bỉ, Luxembourg, Thụy Sĩ, Bắc Ý, một phần Hà Lan và Đức phía bờ Tây sông Rhine. (Chú thích
thêm của người dịch)
. Matthias Claudius (1740-1815), nhà thơ người Đức. Bài thơ “ Der Tod und das Mädchen
” (The Death and the maiden, Thần Chết và nàng trinh nữ) của ông được nhà soạn nhạc người Áo
Franz Schubert (1797-1828) phổ thành ca khúc nổi tiếng cùng tên (1817).
. Theo nhà thơ Ovid kể lại trong trường thi “ Metamorphoses ” thì hơi khác: Arethusa, một
nữ thần xinh đẹp một lần khi đang tắm sông thì bị thần Alpheus bắt gặp và đeo đuổi. Nàng sợ quá,
cứ tìm cách trốn tránh ông thần si tình kia. Nữ thần Artemis thương hại nàng nên biến nàng thành
một cái giếng và nước của nó chảy trong lòng đất sang đảo Ortygia. Alpheus sau đó cũng biến mình
thành một dòng sông, chảy dưới biển sang tận đảo Ortygia rồi hòa nước sông của mình với nước
giếng Arethusa.
. Đây là vở bi kịch gồm hai phần của nhà văn lớn người Đức, Goethe (1749-1832), được
xem là một trong những tuyệt phẩm của nền văn học Đức. Gretchen (hay Margaret) là người yêu của
Faust, cả hai là nhân vật chính của vở kịch, bên cạnh Mephistopheles (Quỷ sứ). Xem chú thích trang
97.
. Genesis 2:8 “And the LORD God planted a garden in Eden, in the east, and there he put
the man whom he had formed”. Sáng Thế Ký 2:8 “Rồi Ðức Chúa là Thiên Chúa trồng một vườn cây
