Nhưng bộ dạng lại giống vị công khanh ngày trước.
Dịch thơ:
Hôm nay xiềng xích thay dây trói,
Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung;
Tuy bị tình nghi là gián điệp,
Mà như khanh tướng vẻ ung dung.(1)
NAM TRÂN dịch
MÀ NHƯ KHANH TƯỚNG VẺ UNG DUNG
Xiềng xích sắt đã thay dây thừng mềm, hẳn sẽ làm đau đớn hơn da thịt
người tù. Nhưng người bị giải không hề quan tâm vẫn để trí tưởng tượng
phong phú của mình tự do thỏa sức, vẫn là tự trào, vẫn là tiếng cười hóm
hỉnh, sảng khoái từ cách so sánh giàu sắc thái khôi hài.
Cái đau biến thành cái vui, cái bi chuyển sang cái hài, bài thơ trở
thành bài thơ vui. Bị giải, chân xiềng tay xích thì đau lắm chứ, xiềng xích
va vào nhau va vào thân thể người tù, mỗi bước đi là một bước đau. Vậy
mà lại là Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung. Bài thơ vui nhất, có lẽ là ở
hai tiếng leng keng (đinh đang) này, biến âm thanh của tiếng xiềng xích
thành tiếng ngọc rung hoàn bội thanh. Hoàn chỉ cái vòng ngọc, bội là hòn
ngọc đeo ở người. Hoàn bội thanh là tiếng các đồ trang sức bằng ngọc va
vào nhau khi đi đường, một tưởng tượng, liên tưởng thú vị.
Tuy là người bị tình nghi là gián điệp, bị giải tù, xiềng xích siết chặt,
khổ ải biết dường nào, mà lại uy nghi, đường bệ, đàng hoàng như một vị
công khanh thuở nào đã tạo nên tiếng cười. Tiếng cười ấy đã là động lực,
giúp cho người tù vượt qua đọa đày, đau đớn. Vị công khanh ấy, cứ mỗi
