Vì vậy, những khuôn khổ của vịnh Rio không thể nhìn thấy được nhờ những
vật chuẩn bằng mắt: chuyển động đi tới chậm chạp của con tàu, những đường
lượn của nó để tránh các hòn đảo, không khí mát mẻ và những hương thơm đột
nhiên tỏa xuống từ những khu rừng treo trên những quả đồi tròn đơn lẻ, tạo
trước một thứ tiếp xúc vật lý với những bông hoa và những tảng đá còn chưa
tồn tại như là những vật thể trực tiếp, nhưng lại tạo cho du khách diện mạo của
một lục địa. Và tôi lại nhớ đến Cobomb: “Rặng cây cao đến nỗi tưởng như
chúng chạm tới trời, và nếu như tôi hiểu đúng, chúng không bao giờ trụi lá: bởi
tôi đã nhìn thấy chúng vẫn tươi xanh vào tháng Mười một, như từng tươi xanh
ở Tây Ban Nha vào tháng Năm; một vài cây thậm chí còn đang nở hoa, và
những cây khác có quả. Dù tôi quay đi hướng nào cũng vậy, chim họa mi hót
véo von hòa theo là tiếng ríu rít của hàng nghìn con chim đủ loại khác nhau...”
Châu Mỹ đây rồi, lục địa đã hiển hiện. Nó được tạo tác bới tất cả những hiện
diện đang làm sống động chân trời mờ ảo của vịnh biển vào buổi hoàng hôn;
nhưng đối với người mới tới, những chuyển động ấy, những hình thù ấy, những
vầng sáng ấy không biểu thị những tỉnh, những làng và những thành phố;
chúng không phải là dấu hiệu của những khu rừng, những đồng cỏ, những
thung lũng và những phong cảnh; chúng không biểu đạt những vận động và
việc làm của những cá nhân không hề biết chút gì về nhau, mỗi người tự nhốt
chặt trong khuôn khổ chật hẹp của gia đình và nghề nghiệp mình. Tất cả cái đó
sống một cuộc sống độc nhất và tổng thể. Cái đang bao vây bốn bề quanh tôi
và đè bẹp tôi, tuyệt nhiên không phải là sự đa dạng vô tận của các sự vật và các
sinh linh, mà là cái thực thể duy nhất và hùng hậu: Tân Thế giới.
