Vậy là tôi ờ Cuiaba một tháng để tổ chức chuyến khảo sát; vì người ta đã để
cho tôi đi, tôi quyết đi cho tới cùng: 6 tháng đi vào mùa khô qua một cao
nguyên mà người ta mô tả với tôi là hoang mạc, không có đồng cỏ và không
thú săn; nên phải mang theo đầy đủ thực phẩm, không chỉ cho người, mà cả
cho đàn la chuyên chở cho đến khi tới được lưu vực sông Madeira, nơi có thể
tiếp tục đi bằng thuyền độc mộc: vì một con la không được ăn ngô sẽ không đủ
sức đi tiếp. Để chuyên chở thực phẩm, phải có những con bò dai sức hơn và
chịu ăn bất cứ thứ gì chúng tìm được: cỏ cứng và lá cây. Dù sao, tôi cũng phải
dự kiến tình huống một số con bò của tôi bị chết vì đói và kiệt sức, nên tôi phải
có một số lượng bò đủ dùng. Và do phải có những người chăn bò để chăn dắt
chúng, tháo dỡ và chất đồ đạc lên ở mỗi chặng nghỉ, đoàn của tôi phải đông
thêm bằng ấy, và cùng lúc tăng thêm số lượng đàn la và thực phẩm, tức lại đòi
hỏi có những con bò bổ sung... Đúng là một vòng luẩn quẩn. Cuối cùng sau
những cuộc bàn cãi dài dòng với các chuyên gia: nhân viên của tuyên điện báo
trước đây và những người lữ hành, tôi dừng lại ở con số mười lăm người, bằng
ấy con la và khoảng ba chục con bò. Vềôi chẳng có lựa chọn nào khác: trong
một bán kính 50 kilomet quanh Cuiaba, không bao giờ có bán quá 15 con và
tôi đã mua tất với giá dao động từ 150 đến 1.000 franc một con, theo giá thị
trường năm 1938, tùy theo chất lượng. Với tư cách trưởng đoàn viễn du, tôi tự
dành cho mình con vật đường bệ nhất: một con la trắng lớn, mua được của một
ông hàng thịt buồn nhớ quê hương và thích chơi voi mà tôi đã có dịp nhắc tới.
Bài toán thật sự bắt đầu với việc lựa chọn con người: đoàn khảo sát lúc xuất
phát có bốn người, là khối nhân viên khoa học, và chúng tôi biết rất rõ thành
công, sự an toàn và thậm chí cả tính mạng chúng tôi, tùy thuộc ở lòng trung
thành và khả năng của nhóm người mà tôi sẽ tuyển dụng. Trong nhiều ngày
liền, tôi buộc phải thải loại đám cặn bã của Cuiaba: đám con trai xấu xa và lũ
phiêu lưu. Cuối cùng, một viên “đại tá” già trong vùng giới thiệu với tôi một
trong số những người chăn bò cũ của ông nay về ẩn dật trong một xóm hẻo
lánh và ông ta mô tả với tôi là một người nghèo, thông minh và đức độ. Tôi
đến thăm người đó; anh ta đã chinh phục được tôi bởi một vẻ thanh cao hồn
nhiên, thường thấy ở những người nông dân vùng nội địa. Thay vì yêu cầu tôi
trả cho khoản đặc quyền kỳ quặc là một năm tiền công như những người khác,
