XXVII
TRONG GIA ĐÌNH
Trời sáng là những người Nambikwara thức dậy, nhóm lại bếp lửa, sưởi ấm
qua quýt khỏi cái lạnh ban đêm, rồi ăn nhẹ những gì còn lại của ngày hôm
trước. Lát sau, người đàn ông ra đi, đơn lẻ hay thành nhóm, vào cuộc săn. Phụ
nữ ở lại trong khu trại lo việc bếp núc. Cuộc tắm sông đầu tiên diễn ra khi mặt
trời bắt đầu mọc. Phụ nữ và trẻ em thường tắm chung vì vui và đôi khi một
đống lửa được nhóm lên, người ra sẽ ngồi xổm sưởi ấm khi từ dưới nước bước
lên, vui vẻ giả bộ run lập cập một cách cường điệu. Những lần tắm khác sẽ
diễn ra trong ngày. Công việc hằng ngày ít thay đổi. Chuẩn bị thức ăn là công
việc chiếm nhiều thời gian và công sức nhất: phải nạo và ép củ sắn, làm khô bã
sắn và nấu chín; hoặc bóc vỏ và luộc chín những quả cumaru, thứ quả làm cho
phần lớn các món ăn có hương vị hạnh nhân đắng. Khi thấy cần, phụ nữ và trẻ
con đi hái lượm. Nếu có đủ thức ăn, phụ nữ lỉnh đi ngồi xổm trên nền đất hay
trên đầu gối: hai gót chân đỡ lấy hai mông. Hoặc họ mài giũa, đánh bóng và
xâu chuỗi những viên ngọc làm bằng vỏ quả hay vỏ ốc, làm thành những đôi
hoa tai hoặc các đồ trang sức khác. Và nếu chán, họ bắt rận bắt chấy cho nhau,
lang thang hoặc nằm ngủ.
Vào những giờ nóng nực nhất, khu trại câm lặng; đám cứ dân lặng lẽ hoặc
nằm ngủ, tận hưởng bóng râm tạm bợ của nơi trú ẩn. Thời gian còn lại, công
việc những cuộc trò chuyện. Gần như lúc nào cũng vui là cười, họ đùa bỡn, và
đôi khi cả những lời thô tục và bẩn thỉu được mọi người đón cười ầm ĩ. Việc
lao động thường bị ngắt quãng bởi những cuộc viếng thăm hay những câu hỏi;
chỉ cần hai con chó hay đôi chim quen thuộc giao phối với nhau, là mọi người
ngừng tay và say mê ngắm nhìn; rồi công việc lại tiếp diễn, sau khi trao đổi với
nhau những lời bình phẩm về sự kiện quan trọng đó.
Trẻ con lười nhác gần suốt ngày, lũ bé gái đôi lúc làm cùng các công việc
của người lớn, lũ bé trai ngồi rồi hoặc đi câu bên bờ các dòng nước. Đàn ông ở
