Có thể là nhóm ấy có thức ăn dồi dào hơn, nhờ phát hiện ra những vùng săn
bắn hay hái lượm mới; hoặc là họ đã giàu có lên về đồ trang sức và dụng cụ
nhờ những cuộc trao đổi buôn bán với các nhóm bên cạnh, hoặc thậm chí họ đã
trở nên hùng mạnh hơn sau một cuộc viễn chinh thắng lợi. Sẽ tới một ngày nào
đó, viên thủ lĩnh lâm vào tình trạng đứng đầu một nhóm quá ít người, để phải
đối mặt với những khó khăn hằng ngày và để bảo vệ những người vợ của mình
chống lại sự thèm muốn của những kẻ bên ngoài. Trong trường hợp đó, ông ta
sẽ không còn có cách nào khác là từ bỏ quyền chỉ huy của mình và cùng với
các thành viên cuối cùng của nhóm gia nhập vào một cuộc phiến loạn may mắn
hơn. Như vậy ta thấy cấu trúc xã hội Nambikwara ở trong trạng thái lỏng lẻo.
Bầy nhóm hình thành và tan rã, lớn lên và biến đi. Trong khoảng thời gian vài
tháng, cấu tạo, số người, sự phân phối của nó đôi khi không còn nhận ra được.
Những mưu đồ chính trị trong nội bộ của chính nhóm và những cuộc tranh
chấp với các nhóm láng giềng áp đặt nhịp điệu của chúng lên các biến động ấy,
và uy thế, sự suy tàn của các cá nhân và các nhóm cứ nối tiếp một cách thường
khi rất đáng kinh ngạc.
Nếu vậy sự phân bố thành các nhóm diễn ra trên những cơ sở nào? Về
phương diện kinh tế, tình trạng nghèo nàn về các nguồn lợi tự nhiên và diện
tích rộng lớn cần thiết để nuôi sống một cá nhân trong thời kỳ du cư, khiến
việc phân tán thành nhóm những ít người gần như là bắt buộc. Vấn đề không
phải là biết vì sao có sự phân tán đó, mà là nó diễn ra như thế nào. Trong nhóm
người đầu tiên, có những người đàn ông được thừa nhận là thủ lĩnh: chính họ
là những hạt nhân quanh đó các nhóm được kết tụ. Tầm quan trọng của nhóm,
tính chất ít hay nhiều thường trực trong một thời hạn được ấn định, tùy thuộc
vào tài năng của mỗi thủ lĩnh để duy trì đội ngũ của mình và cải thiện vị trí của
nó. Quyền lực chính trị không xuất hiện như là một kết quả của các nhu cầu
của cuộc sống tập thể: chính nhóm người tiếp nhận những đặc tính của nó:
hình thức, khối lượng, kể cả nguồn gốc, từ viên thủ lĩnh tiềm ẩn có trước khi
hình thành nhóm.
Tôi biết rõ hai trong số các thủ lĩnh đó: viên thủ lĩnh ở Utiarity, nhóm của
ông ta có tên là Walktefocu; và viên thủ lĩnh Tarundé. Người thứ nhất đặc biệt
