XXXI
ROBINSON
Trong bốn ngày, chúng tôi đã đi ngược dòng sông; ghềnh nhiều đến nỗi
trong cùng một ngày phải tháo dỡ, mang vác và sắp xếp lại khối hàng tới năm
lần. Dòng nước chảy giữa các khối đá rẽ nó ra thành nhiều nhánh; ở giữa dòng
những mỏm đá ngầm nông giữ lại những cây cối bị cuốn trôi cùng với toàn bộ
cành lá của chúng, đất và những búi thực vật. Trên những hòn đá nhỏ ngẫu
nhiên ấy, đám thực vật này hồi sinh nhanh đến mức thậm chí nó không bị tác
động bởi trạng thái lộn xộn mà đợt lũ mới đây đã bỏ chúng lại. Cây cối mọc
theo đủ hướng, hoa nở xuyên ngang các thác nước; không còn biết liệu có phải
là dòng sông là dùng để tưới cho khu vườn kì diệu này hay là nó sắp bị chất
đầy bởi sự phát triển của cây cối và dây leo mà mọi chiều kích của không gian,
chứ không chỉ riêng chiều cao đều có thể bị chúng chiếm lĩnh do sự xóa bỏ các
khác biệt thông thường giữa đất và nước. Không còn dòng sông, không còn bờ,
mà là một mớ bòng bong các bụi cây được dòng chảy làm cho xanh tươi lại
trong khi mặt đất sinh sôi ngay trên ngọn sóng. Tình bạn thân thiết giữa các
yếu tố này lan đến cả các sinh linh; các bộ lạc thổ dân cần có những diện tích
rộng lớn để tồn tại; nhưng ở đây sự dư thừa của cuộc sống động vật đã chứng
thực từ nhiều thập niên rằng con người không đủ sức làm rối loạn trật tự tự
nhiên. Cây lao xao những khỉ dường như còn nhiều hơn là lá, đến mức như là
những trái cây sống nhảy nhót trên các cành. Chỉ cần đưa bàn tay ra những
mỏm đá ở ngang mặt nước là có thể chạm lên bộ lông đen huyền của những
con mutum lớn có chiếc mỏ màu hổ phách hay đỏ thắm và những con jacamin
có bộ lông óng ánh vân như con chó Labrador. Những con chim này không hề
tránh người; là những viên đá quý lang thang giữa đám dây leo ướt đẫm nước
và những dòng nước rậm rạp lá cây, chúng góp sức tái tạo ước đôi mắt sửng
sốt của tôi những tranh bức tranh trong xưởng họa của Brueghel
, ở đó Thiên
đường được minh họa bằng mối thân tình êm đềm giữa cây cỏ, các loài vật và
con người, đưa người ta trở về cái thời vũ trụ của các sinh linh hãy còn chưa
thực hiện xong cuộc chia tách của nó.
