điều quý báu tưởng đã mất lại tái sinh: im lặng, vẻ tươi mát và thanh bình. Sự
gần gũi thân mật với thế giới thực vật trả lại cho ta cái mà giờ đây biển đã từ
chối ta, còn núi đã bắt ta phải trả giá quá đắt.
Tuy nhiên, để thuyết phục tôi về điều đó, có lẽ trước hết rừng phải áp đặt lên
tôi cái hình thái nồng cháy nhất của nó, khiến những dàn vẻ tổng thể của nó sẽ
trở nên rõ ràng đối với tôi. Bởi giữa rừng tôi đang đi vào để gặp người Tupi-
Kawahib với rừng của các miền khí hậu chúng ta, sự khác biệt lớn đến khó tìm
được từ ngữ để biểu đạt.
Nhìn từ bên ngoài, rừng Amazone trông như một đống bọt xà phòng đông
cứng, một đống những khối sưng tấy thẳng đứng màu lục; cứ như một rối loạn
bệnh hoạn đã đồng loạt gây thương tổn cho cảnh quan ven sông. Nhưng, một
khi ta phá vỡ lớp vỏ bọc và đi vào bên trong, thì mọi thứ thay đổi: nhìn từ bên
trong, cái mớ lộn xộn này trở thành một thế giới hoành tráng. Rừng không còn
là một mớ hỗn mang trên trái đất; ta sẽ như gặp được một hành tinh mới, cũng
giàu có và lẽ ra, có thể thay thế cho hành tinh của chúng ta.
Khi mắt đã quen nhận ra những lớp cảnh được đưa lại gần này và trí óc đã
có thể chế ngự được cái cảm giác bị đè bẹp lúc ban đầu, thì cả một hệ thống
phức tạp được bày ra. Ta phân biệt được những tầng lớp chồng chất lên nhau,
dù có những đứt đoạn về độ cao và những rối rắm đứt đoạn, vẫn tái tạo lại
nguyên cùng một cấu tạo: trước tiên là những ngọn cây và ngọn cỏ cao ngang
đầu người; bên trên, là những thân cây màu nhạt và dây leo có được trong chốc
lát một khoảng trống không có thực vật; cao hơn chút nữa, các thân cây ấy biến
mất, bị che kín bởi vòm lá hay màu hồng điều của những cây chuối rừng,
pacova; các thân cây ló ra khỏi đám sủi bọt ấy trong chốc lát để rồi lại biến
mất trong những vòm lá cọ; chúng nhô ra trên cao hơn đôi chút nữa, từ chỗ đó
tách ra những cành ngang đầu tiên, không có lá nhưng trĩu nặng cây tầm gửi -
các loại phong lan hay dứa dại - như những con tàu trĩu nặng những cụm dây
buồn; và gần như vượt ra khỏi tầm nhìn của ta, cái thế giới ấy kết thúc bằng
những mái vòm rộng lớn, chỗ thì xanh, chỗ thì trụi lá nhưng lại phủ kín những
chùm hoa trắng, vàng, da cam, đỏ rực hay tím nhạt; người quan sát châu Âu
