cận thần để cứu vãn uy thế của danh dự hoàng gia. Potien đúng là như vậy bên
cạnh Taperahi; bằng thái độ tận tụy phục vụ ông chủ của mình, sự tôn kính anh
ta biểu lộ đối với ông và ngược lại sự nể trọng của những người khác trong
nhóm đối với anh ta, đôi khi người ta đến phải ngỡ Taperahi vẫn còn chỉ huy
mấy nghìn thuộc hạ hay nông nô, giống như Abaitara ngày xưa. Vào thời đó,
triều đình gồm ít nhất bốn cấp: thủ lĩnh, các cận vệ, các sĩ quan cấp thấp và
thần dân. Thủ lĩnh có quyền sinh sát. Giống như ở thế kỷ XVI, l hành hình
thông thường là dìm xuống nước do các sĩ quan cấp thấp phụ trách. Nhưng thủ
lĩnh cũng chăm lo cho các thuộc hạ của mình; và ông ta tiến hành các cuộc
thương lượng với bên ngoài, không phải là không khôn khéo như tôi phải thừa
nhận.
Tôi có một cái nồi nhôm lớn dùng để nấu cơm cho cả đoàn. Một buổi sáng,
Tarepahi tới theo sau có Abaitara là phiên dịch, ông hỏi mượn chiếc nồi và
hứa, đổi lại, sẽ cung cấp cho chúng tôi đủ rượu cahouin trong suốt thời gian
chúng tôi chung sống với khu trại. Tôi tìm cách giải thích là dụng cụ nấu
nướng đó là cần thiết cho chúng tôi, nhưng trong lúc Abairara dịch, tôi ngạc
nhiên khi nhận thấy trên khuôn mặt Taperahi vẫn thường trực một nụ cười tươi
tỉnh, cứ như là các lời nói của tôi thỏa mãn mọi mong muốn của ông ta. Và quả
nhiên, khi Abairara đã nói hết những lý do từ chối của tôi, Taperahi vẫn hể hả
cầm lấy chiếc nồi và thản nhiên bổ sung vào số dụng cụ của ông. Tôi chỉ còn
biết chịu thua. Vả chăng, giữ đúng lời hứa, trong suốt một tuần lễ Taperahi
cung cấp cho tôi một thứ rượu cahouin cao cấp, gồm một hỗn hợp rượu ngô
với nước tocari; tôi uống một lượng kinh khủng, chỉ hạn chế vì lo cho hạch
nước bọt của ba đứa trẻ nhỏ. Sự kiện này gợi nhớ lại một đoạn viết của Yves
d’Evreux: “Nếu có ai trong số họ muốn có được một vật gì đó của một người
khác, anh ta sẽ nói thẳng ý muốn của mình: và vật đó phải là rất quý đối với
người sở hữu nó, và không được trao cho anh ta ngay, dù cho đổi lại người đòi
hỏi có vật gì đó mà người cho thích, anh ta vẫn cứ làm theo ý muốn của
mình.”
Người Tupi-Kawahib quan niệm về vai trò thủ lĩnh có phần khác với người
Nambikwara. Khi ép họ giải thích về điều này, họ nói “Thủ lĩnh lúc nào cũng
