chúng ta, không được những người khác sùng bái tới mức xui họ chối bỏ
chúng cho nhu cầu của chính họ, bởi ta đinh ninh rằng lòng biết ơn của họ đối
với chúng ta hẳn phải rất to lớn do chúng ta là những người đầu tiên sáng tạo
ra chúng. Cũng như Hồi giáo, ở Cận Đông, đã phát minh ra đức khoan dung,
nên khó mà tha thứ được cho những người phi - Hồi giáo đã không từ bỏ đức
tin của họ để ngã theo đức tin của mình, bởi vì đạo Hồi tuyệt đối ưu việt hơn
tất cả những đức tin khác ở chỗ nó tôn trọng họ. Trong trường hợp của chúng
ta, nghịch lý là ở chỗ đa số những kẻ đối thoại của chúng ta là người Hồi giáo,
và các tế bào não kích thích hai bên có quá nhiều điểm chung để chúng ta
không đối nghịch nhau. Trên bình diện quốc tế thì điều đó là có thể hiểu được;
vì những xung đột đó là thực tế của hai lớp thị dân đối đầu với nhau. Chế độ áp
bức về chính trị và chế độ bóc lột về kinh tế không có quyền đi tìm lời bào
chữa của các nạn nhân của . Tuy nhiên, nếu như một nước Pháp 45 triệu dân
trên cơ sở bình đẳng về quyền con người mở rộng cửa tiếp nhận 25 triệu công
nhân Hồi giáo, dù phần lớn đều mù chữ
, thì nó cũng không làm được một
công cuộc táo bạo hơn cái việc nước Mỹ đã không chịu mãi mãi là một tỉnh
nhỏ của thế giới Anglo-Saxon. Khi những công dân Tân-Anh quốc
, cách đây
một thế kỷ, quyết định cho phép cuộc di dân của những người nhập cư đến từ
những vùng lạc hậu nhất của châu Âu và từ những tầng lớp xã hội nghèo khổ
nhất, và tự để cho mình bị tràn ngập bởi làn sóng di dân ấy, họ đã thực hiện và
thắng một vụ đánh cuộc mà khoản đặt cược cũng lớn như cái mà chúng ta
không dám mạo hiểm.
Liệu có bao giờ chúng ta có thể làm được việc ấy không? Bằng cách bổ sung
cho nhau, hai lực lượng thoái lui có nhìn thấy được hướng đi của chúng đảo
ngược chiều nhau không? Chúng ta có tự cứu được chính mình, hay chỉ càng
lao sâu vào tự diệt nếu như, càng làm trầm trọng thêm sai lầm của chúng ta
bằng cái sai lầm đối xứng của mình kia, chúng ta chịu bó hẹp di sản của Cựu
Thế giới vào 10 hay 15 thế kỷ bần cùng về tinh thần mà phần nửa phương Tây
đã là sân khấu, và là tác nhân? Tại đây, ở Taxila, trong những Tu viện Phật
giáo do ảnh hưởng Hy Lạp đã có những pho tượng, tôi đối mặt với cái cơ may
thoáng chốc là Cựu Thế giới từng có thể được giữ nguyên là một; cuộc chia
tách còn chưa hoàn tất; Còn có thể có một số phận khác, đích thị là cái số phận
