nhà động vật học. May thay, vào thời đó, những buổi sát hạch về Luật học có
thể ngốn trong mười lăm ngày, nhờ những cuốn sách luyện thi học thuộc lòng.
Còn tệ hơn cả sự cằn cỗi của nó, đám môn đệ của ngành luật khiến tôi chán
ngấy. Tình trạng khác biệt ngày nay có còn đúng như vậy? Tôi lấy làm nghi
ngờ. Nhưng, vào năm 1928, sinh viên năm thứ nhất của nhiều môn học chia
thành hai loại, gần như có thể nói thành hai giống loài riêng biệt: luật và y một
phía, văn và khoa học một phía.
Dù cho những từ hướng ngoại và hướng nội có kém phần hấp dẫn đến đâu,
song hẳn đấy những từ sát nhất để cắt nghĩa trạng thái đối nghịch đó. Một bên
là lớp “trẻ” (theo cái nghĩa mà văn học dân gian truyền thống dùng từ này để
chỉ một lứa tuổi) ồn ào, gây gổ, quan tâm đến việc tự khẳng định kể cả với cái
giá của sự dung tục tệ hại nhất, về mặt chính trị ngả theo phái cực hữu (vào
thời kỳ đó); bên kia là những thiếu niên già trước tuổi, kín đáo, ẩn dật, thông
thường thuộc “phái tả”, và phấn đấu để ngay từ lúc này được chấp nhận vào
hàng ngũ những bậc đứng tuổi mà họ ra sức trở thành.
Cắt nghĩa sự khác biệt này cũng khá đơn giản. Số người thứ nhất, đang
chuẩn bị cho việc thực thi một nghề nghiệp, bằng cách ứng xử của họ, tôn vinh
việc vượt thoát khỏi trường học và một vị trí đã có được trong hệ thống các
chức vụ xã hội. Đứng vào một tình thế trung gian giữa trạng thái chẳng có gì rõ
ràng của người sinh viên và hoạt động đặc thù mà họ hướng tới, họ tự cảm
thấy đứng ở ngoài lề và đòi hỏi những đặc quyền trái ngược nhau của riêng địa
vị xã hội bên này lẫn địa vị bên kia.
Đối với các ngành văn học và khoa học đầu ra thông thường là: giáo sư
giảng dạy, nghiên cứu và vài nghề nghiệp không rõ rệt, họ thuộc về một bản
chất khác. Người sinh viên khi chọn những nghề nghiệp này không nói lời vĩnh
biệt với thế giới tuổi thơ: đúng hơn là anh ta quyến luyến được ở lại trong đó.
Chẳng phải nghề giáo sư giảng dạy là phương cách duy nhất dành cho những
người lớn tuổi cho phép họ được ở lại nhà trường sao? Người sinh viên văn
khoa hoặc sinh viên các môn khoa học có điểm đặc trưng là anh ta chối từ các
đòi hỏi của nhóm. Một phản ứng có điểm gì đó gần như là của những người
