Tôi đọc lướt những trang ít được phê của cải hẳn phải là bản cuối cùng
và tôi thấy kinh hoàng. Người ta chấp nhận ở cô gái một ngòi bút không
quá tồi, mặc dù vẫn còn hơi trẻ. Nhưng những giai cấp trung lưu phải làm
việc đến mức mệt là để bằng mồ hôi và tiền nộp thuế của mình chi trả cho
một nghiên cứu vô ích và tự phụ đến thế, điều này làm tôi sững sờ. Những
thư ký, những người thợ thủ công, những nhân viên, công chức quèn,
những tài xế taxi và những người gác cổng phải chịu một cuộc sống đơn
điệu, khổ sở, để tầng lớp thanh niên ưu tú của Pháp vốn đã có nơi ở tốt và
được trả tiền hậu hĩnh, lại lãng phí tất cả thành quả của cuộc sống đơn điệu
đó vì những công việc nực cười.
Tuy nhiên đó là điều tiên nghiệm khá thú vị: Liệu có tồn tại những
hình thức phổ quát không, hay chỉ có những sự vật cá biệt là câu hỏi mà tôi
hiểu rằng vì nó, Guillaume đã cống hiến phần cốt yếu của cuộc đời mình.
Tôi thấy rằng đó là một câu nghi vấn hấp dẫn: phải chăng mỗi sự vật là một
thực thể cá biệt - và trong trường hợp đó, điểm giống nhau giữa sự vật này
và sự vật khác chỉ là ảo ảnh hay hiệu ứng của ngôn ngữ, được tạo nên
thông qua từ ngữ hay khái niệm, thông qua những lời lẽ khái quát cho
nhiều sự vật riêng biệt - hoặc liệu có thực sự tồn tại những hình thức khái
quát bao gồm các sự vật cá biệt và không phải là những tác động đơn giản
của ngôn ngữ không? Khi chúng ta nói: cái ban, khi chúng ta phát âm từ cái
bàn, khi chúng ta tạo nên khái niệm cái bàn, có phải chúng ta luôn luôn
muốn nói đến cái bàn này hoặc chúng ta thực sự làm liên tưởng đến một
thực thể bàn phổ quát tạo nên tất cả những cái bàn riêng biệt đang tồn tại
không? Ý niệm về cái bàn là có thực hay chỉ thuộc về trí óc của chúng ta?
Trong trường hợp đó, tại sao một số đồ vật lại giống nhau? Có phải chính
ngôn ngữ đã tập hợp chúng lại một cách võ đoán và nhằm tạo thuận tiện
cho nhận thức của con người về những phạm trù khái quát không, hay liệu
có tồn tại một hình thức phổ quát trong đó có mọi hình thức đặc thù?
