Chúng tôi ôm nhau lần cuối trong khi xem phim Truy tìm Tháng Mười
đỏ. Những ai muốn hiểu nghệ thuật kể chuyện, chỉ cần xem phim đó là đủ;
tôi tự hỏi tại sao trường đại học cứ phải dạy những nguyên tắc tự sự của
Propp, Greimas hay những bài văn chán ngắt khác thay vì đầu tư một
phòng chiếu phim. Mở đầu, tình tiết, nhân vật chính, biến cố bất ngờ, tìm
kiếm, vai chính và các vai bổ trợ khác: chỉ cần có một Sean Connery mặc
đồng phục của thuỷ thủ trên tàu ngầm của Nga và một chiếc tàu bay đặt
đúng chỗ.
Thế mà sáng nay, như tôi đã nói, tôi nghe thấy trên đài France Inter
rằng việc các khát vọng vươn tới nền văn hoá hợp pháp của tôi bị lây nhiễm
những ham muốn đối với nền văn hoá không hợp pháp không phải là nỗi ô
nhục của nguồn gốc xuất thân hèn của tôi và của việc tôi đơn độc tiếp cận
với ánh sáng của trí óc, mà là một đặc điểm thời nay của các giai cấp thống
trị về mặt trí tuệ. Tại sao tôi lại biết điều đó? Từ miệng một nhà xã hội học
mà tôi khao khát muốn biết liệu bản thân ông ấy có muốn biết rằng một bà
gác cổng đi giày vải Scholl vừa mới biến ông ấy thành bức tranh thánh linh
thiêng không. Khi nghiên cứu về qui trình phát triển của các sở thích văn
hoá của giới trí thức vốn trước kia được đắm mình trong một nền giáo dục
cao cấp từ lúc thức dậy đến lúc đi ngủ, còn nay là các cực hổ lốn qua đó
ranh giới giữa những nền văn hoá thật và giả bị xoá mờ đến mức không thể
cứu vãn nổi, ông ấy miêu tả một người có bằng thạc sĩ văn học cổ điển đã
từng nghe nhạc của Bach, đọc tác phẩm của Mauriac và xem phim điện ảnh
nghệ thuật, thì nay lại nghe Haendel và MC Solaar, đọc Flaubert và John Le
Carré, đi xem phim của Visconti và xem phần mới nhất của Die Hard, buổi
trưa ăn bánh hamburger, buổi tối ăn sashimi.
Thật luôn đáng lo ngại khi phát hiện ra một tập quán xã hội thống trị
nơi mà người ta cho rằng nhìn thấy dấu ấn khác biệt của nó. Lo ngại và
thậm chí có thể tức giận. Việc tôi, Renée, năm mươi tư tuổi, làm công việc
gác cổng và tự học, mặc dù tự giam mình trong một căn phòng nhỏ thích
