Đại kinh là: Lễ Ký, Xuân Thu, Tả Truyện; Trung kinh là: Thi, Chu Lễ, Nghi
Lễ; Tiểu kinh là: Thư, Dịch, Công, Dương Truyện và Cốc Lương Truyện.
Trước kia đất Giang Nam học các kinh theo cái thuyết của Vương Túc đời
Tào Ngụy, và Đỗ Dự đời Tấn; đất Giang Bắc học theo cái thuyết của Trịnh
Huyền đời Đông Hán. Đến với nhà Đường vua Thái Tông muốn hỗn hợp
cái học của Nam, Bắc mà định ra cái chính nghĩa, để làm tiêu chuẩn cho
học giả, bèn sai Khổng Dĩnh Đạt
孔頴達 cùng với chư nho chiết trung cả
hai cái thuyết của nam phái và bắc phái mà làm Ngũ Kinh Chính Nghĩa.
Đại khái Kinh Dịch thì theo lời chú thích của Vương Bật, Kinh Thư thì theo
lời chú thích của Khổng An Quốc, Kinh Thi thì theo Mao Trành truyện,
Kinh Lễ thì theo lời chú thích [của] Trịnh Huyền, Kinh Xuân Thu thì theo
lời chú thích của Đỗ Dự, sách Luận Ngữ thì theo lời chú thích của Hà Yến,
v.v. Các kẻ sĩ đều phải học theo cái nghĩa đã định ở trong những sách ấy,
chứ không được học theo những lời chú thích của người khác. Sự học bó
buộc như thế, cho nên thành ra không tiến hóa được. Đời bấy giờ tuy cũng
có một vài người không theo cái học ấy, như Lý Đỉnh Tộ
李鼎祚 làm sách
Chu Dịch tập giải
周 易 集 解 , Lục Thuần 陸淳 làm sách Xuân Thu tập
truyện
春秋集傳, song người đời không ai theo. Bởi vậy Nho giáo đời nhà
Đường thì thật thịnh mà cái tinh thần của Nho học thì rất suy.
Sự mở mang Nho học. Nhà Tùy lúc đầu mới định xong thiên hạ, liền mở
nhà thái học, quốc tử học, tứ môn học ở kinh sư, và mở nhà học, nhà hiệu ở
các châu quận. Sau thấy học sinh rất nhiều, mà sự học không tinh, bèn bỏ
hết các nhà học, chỉ đặt chức thái học bác sĩ hai người và đệ tử 72 người mà
thôi. Đến khi vua Dạng Đế lên ngôi, lại mở ra các nhà học như trước. Được
mấy năm nước Tàu loạn, việc học lại bỏ cả.
Nhà Đường theo lối nhà Tùy đặt ra quốc tử giám để coi việc học chính, có
quan quốc tử tế tửu làm đầu và quan tư nghiệp làm phó, quản lĩnh tất cả sáu
học quán.
Sáu học quán là: Quốc tử học quán, có 300 học sinh là con các quan văn, võ
từ tam phẩm trở lên. Thái học quán, có 500 học sinh là con các quan tứ, ngũ
phẩm. Tứ môn học quán, 1.300 học sinh là con các quan lục, thất phẩm và
những người tuấn tú trong thường dân. Luật học quán, có học sinh 50
