Song xét kỹ ra, dẫu phải lý học nhà Tống có điều lầm lỗi mặc lòng, phái ấy
có công phát minh được cái phần cao siêu của Nho giáo, mài giũa cái danh
tiết, cho nên trong đời nhà Tống có nhiều trung thần nghĩa sĩ tuần tử về
quốc nạn. Xem như thế thì biết cái học phong có quan hệ với thế đạo và
nhân tâm lắm vậy. Đến cuối đời nhà Nam Tống, quốc thể đồi bại, giáo dục
đổ nát, các nho sư không có cái thực của sự giáo hối, các sinh đồ chỉ chìm
đắm ở đường lợi lộc, cho nên nước mất, dân hèn. Thế mà hãy còn có người
như Văn Thiên Tường
文天祥 đến chết không đổi chí, làm bài Chính khí
ca, bàn cái chính khí của thiên địa, ấy thật là bởi cái ảnh hưởng của lý học
vậy.
