THỦ THIỆN PHÁI
Sau khi phái Đông Lâm đã thành lập ở huyện Vô Tích được độ hơn 20 năm,
thì ở Bắc Kinh có phái Thủ Thiện đem giảng cái tâm học của phái Diêu
Giang. Người đứng đầu lập ra phái này là Châu Nguyên Tiêu, thuộc về chi
phái Giang Hữu của phái Diêu Giang.
Châu Nguyên Tiêu. Châu Nguyên Tiêu
鄒元標, tự là Nhĩ Chiêm 爾瞻,
hiệu là Nam Cao
南皋, người huyện Cát Thủy, tỉnh Giang Tây, đỗ tiến sĩ.
Đời vua Hi Tông nhà Minh ông làm chức tả đô ngự sử, lập ra Thủ Thiện
Thư Viện
首善書院, rồi cùng với quan phó đô ngự sử là Phùng Tống Ngô
giảng học. Bọn tiểu nhân vốn sợ ông là người nghiêm nghị, thấy vậy, bèn
dâng sớ xin vua không cho giảng học. Sau ông thôi quan về được ít lâu thì
mất.
Cái học của ông lấy sự biết tâm thể làm chỗ nhập thủ, lấy sự thi hành cái
lòng thứ ra trong khoảng nhân luân sự vật cùng với ngu phu ngu phụ đồng
một thể làm công phu; lấy sự không khỏi cái ý không không làm đến chỗ
cực. Ông cho là xa lìa cái đạt đạo thì không có cái gọi là đại bản, xa lìa cái
hòa thì không có cái gọi là trung. Vì cái học ấy chủ lấy sự tìm thấy cái bản
thể, cho nên gần như Phật học, song có cái khí tượng nghiêm nghị phương
chính, cho nên vẫn giữ được cái bản sắc của Nho giáo.
Phùng Tòng Ngô. Phùng Tòng Ngô
馮從吾, tự là Trọng Hiếu 仲好, hiệu là
Thiếu Khư
少墟, người đất Trường An, tỉnh Thiểm Tây, đỗ tiến sĩ, làm
quan đến chức ngự sử, phải cách, về dạy học. Đến đời vua Hi Tông lại ra
làm quan đến chức phó đô ngự sử, cùng với Châu Nguyên Tiêu giảng học ở
Thủ Thiện thư viện nhưng chẳng bao lâu lại bị cách chức, rồi bị bọn gian
thần làm hại.
Ông thuộc về phái Cam Tuyền, cho nên cái học của ông có chỗ hơi khác cái
học của Châu Nguyên Tiêu. Châu Nguyên Tiêu thì chủ ở sự giác ngộ, mà
ông thì trọng cái công phu. Ông bảo học giả phải hiểu thấu đến chỗ bản
nguyên, tìm đến chỗ chưa phát, mà nhật dụng thường hành thì phải điểm
