NHO GIÁO - Trang 55

Ngài. Nhưng thiết tưởng xã hội nào đã yên trị, thì dẫu chẳng theo đạo của
Ngài tất cũng phải theo một đạo khác tương tự như thế để giữ lấy cương
thường trật tự trong đám nhân quần.
Đạo của Ngài là đạo chí công, chí chính, khiến người ta phải theo thời mà
biến đổi, tức là đạo phải tiến hóa luôn. Nhưng vì người đời thường hay hiểu
lầm, dần dần thiên về mặt hư văn. Đến nay khoa học thịnh hành lên, việc
công nghệ mở mang ra, người ta bỏ được cái lối hư văn đi, nhưng lại thiên
về đường vật chất. Xét ra cho kỹ, sự tiến hóa thái quá về đường vật chất vị
tất đã hay cho sự sinh hoạt của loài người. Xưa kia ta quá tin về đường hư
văn, cho nên thành ra suy nhược, sau này ta lại quá tin về đường vật chất,
có lẽ lại dở hơn. Phàm cái gì thái quá cũng là dở cả, chỉ nên giữ thế nào cho
tinh thần và vật chất hai bên cùng điều hòa với nhau được, thì mới là hoàn
toàn. Nếu giữ được cái đạo điều hòa như thế, tức là theo được cái đạo trung
dung của Khổng Tử. Vậy muốn biết rõ cái đạo của Ngài sở chủ về những
điều gì, ta có thể chia rõ ra từng mối mà xét cho tường tận như sau này.