NHỮNG BÍ ẨN ĐẰNG SAU CÁC CUỘC THÁNH CHIẾN TẠI VIỆT NAM - Trang 73

là trói người công giáo vào cột cho thật chặt, rồi buộc vải và tẩm dầu đầu
ngón tay, hoặc là bắt để các ngón tay vào bát dầu rồi đốt, đồng thời quan
quân ngồi xung quang ăn uống chơi bời cười cợt. Có một người bổn đạo
phải trói vào rồi mọi người đến cắt một miếng thịt ăn sống trước mặt người
thụ nạn, từ quan trấn thủ đến anh chăn ngựa đều làm việc quái ác và mọi rợ
này."(33)
3.- Thời kỳ Minh Mạng và Tự Đức (1820 - 1862)
Sau khi Nguyễn Ánh nhờ người Tây phương giúp, đã đánh bại Tây Sơn và
thống nhất sơn hà, lên ngôi trị vì từ 1802 - 1819. Trong thời gian đó người
công giáo được bình an. Nhưng đến thời Minh Mạng việc cấm đạo trở nên
gắt gao và có phương pháp hơn.
Năm 1825, vua ban hành chỉ dụ cấm đạo, ra lệnh ngăn không cho các giáo
sĩ ngoại quốc vào và tập trung các giáo sĩ trong nước vào một khu vực cô
lập. Đến ngày 6.1.1833, vua ra một sắc dụ gắt gao hơn, cho lệnh đốt phá
các nhà thờ và các cơ sở công giáo, buộc các giáo dân phải dẫm chân lên
Thập giá và tuyên bố bỏ đạo. Ai không tuân đều bị giết. Năm 1836, vua ra
sắc dụ khuyến khích các quan bắt đạo.
Đến đời Tự Đức, năm 1848 vua ra sắc dụ lùng bắt các giáo sĩ ngoại quốc,
ai bắt được sẽ thưởng 30 nén bạc. Giáo sĩ bị bắt được bị buộc đá vào cổ
ném xuống sông. Thấy sắc dụ này chưa có kết quả, năm 1857 vua ra sắc dụ
khác với hy vọng diệt được công giáo trên toàn quốc bằng cách lên án nặng
các quan ăn tiền đút tha cho người công giáo và dọa cất chức những ai
chểnh mảng trong việc thi hành lệnh cấm đạo. Số giáo sĩ ngoại quốc bị giết
rất nhiều.
Nghe các tin trên năm 1856 chính phủ Pháp sai ông Lecheur de Ville-sur-
arc đem chiếc tàu Catinat vào Đà Nẵng để thương lượng với triều đình Huế
nhưng không thành. Nhân dịp này, Giáo Mục Pellerin trốn được lên tàu
Catinat theo về Pháp trình bày tình hình ở Việt Nam và xin chính phủ Pháp
can thiệp giúp.
Lấy lý do ngăn chận việc cấm đạo, Pháp đem quân qua Việt Nam can thiệp.
Tháng 1 năm 1858, Pháp đem quân chiếm cửa Hàn. Thấy Pháp đánh Đà
Nẵng, năm 1859 vua lại ban hành sắc dụ cấm đạo mới, đưa Giáo Hội Thiên