Nam". Lúc đó tôi hầu như không hiểu những gì ông ta nói và tôi cũng
không nghi ngờ bất kỳ quan chức Mỹ nào mà tôi làm việc cùng. Ông ta
muốn nói tới sự thật là người Nhật đã giam giữ lực lượng chiếm đóng của
Pháp vào ngày 9-3-1945, tuyên bố Việt Nam độc lập từ tay người Pháp và
Hoàng đế Bảo Đại một lần nữa khẳng định nền độc lập, và sau đó 5 tháng
chính thức thoái vị, nhường chỗ cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ lúc đó đến
tháng 11, 12-1946 khi quân Pháp bắt đầu chiến dịch sử dụng vũ lực hòng
tái chiếm lại thuộc địa cũ của mình thì người Pháp có ý muốn coi ít nhất là
khu vực Bắc Bộ, một phần ba lãnh thổ Việt Nam ở phía bắc, là nhà nước
độc lập và chủ tịch nước là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lúc đó lời đề nghị khẩn
thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi tới nước Mỹ yêu cầu công nhận cả Việt
Nam là một nhà nước độc lập đã bị Bộ Ngoại giao Mỹ dưới thời Tổng
thống Truman bác bỏ.
Tài liệu nội bộ nêu rõ rằng việc bản thân Chủ tịch Hồ Chí Minh là một
người cộng sản - không hề liên quan đến việc năm 1945 Mỹ quyết định
không đáp lại lời đề nghị nêu trên của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đúng ra, việc
chúng ta lặng thinh như vậy phản ánh một quyết sách hơi do dự nhưng chắc
chắn của Tổng thống Roosevelt để người Pháp thấy rằng chúng ta công
nhận "quyền sở hữu" thuộc địa của người Pháp đối với Việt Nam, mặc dù
trong chiến tranh đã có thời gian bị ngắt quãng và bất chấp việc đòi độc lập
sau chiến tranh. Quyết định đó, được tiếp tục dưới thời Tổng thống
Truman, mâu thuẫn với truyền thống chống thực dân hoá của nước Mỹ (và
cảm giác của Tổng thống Roosevelt rằng người Pháp đã bóc lột và lợi dụng
thuộc địa này) và lời hứa về quyền tự quyết ghi trong Hiến chương Đại Tây
Dương. Cả hai điều này đều được Chủ tịch Hồ Chí Minh nói đến trong
những bức thư gửi Tổng thống Truman. Bản Hiến chương này được thông
qua hoàn toàn vì lợi ích mong muốn xây dựng quan hệ tốt đẹp với Pháp
cũng như với Anh. Mặc dù Anh có tham gia vào Hiến chương Đại Tây
Dương nhưng Anh không muốn và cũng không có ý định áp dụng bản Hiến
chương này vào các thuộc địa của mình ở Ấn Độ và Malaysia.
