Nam” nhất trong khu phố bàn cờ giữa lòng Hà Nội. Chỉ cần nhích một chút,
sang đến những Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường, Tạ Hiện ... đã là một
36 phố phường khác, đa văn hóa hơn, của những khu Ấn kiều và đặc biệt,
Hoa kiều, một khu vực mà nếu so sánh với Praha, có thể đặt cạnh Khu Do
Thái, nơi có nhà cũ của F. Kafka.
Giống như Hà Nội, Praha có lịch sử cả ngàn năm, cũng trải qua những
giai đoạn là kinh thành rồi những giai đoạn thành phố thuộc địa, bị đồng hóa
và cũng được tạo nên bởi những khu vực rất tương phản. Lịch sử của một
thành phố phản chiếu lịch sử của một dân tộc. Praha từng là trái tim của
Vương quốc Bohemia; rồi trở thành một thành phố bị đồng hóa khi Séc nằm
trong đế quốc Áo Hung và trỗi dậy, trở thành thủ đô của Tiệp Khắc, trải qua
những giai đoạn chiếm đóng và cuối cùng, ngày nay là trái tim của Cộng
hòa Séc. Đi qua lịch sử, từ mảnh đất ban đầu chỉ là một khu định cư bên bờ
sông Vltava, Praha không ngừng được mở rộng thêm những khu mới. Hà
Nội cũng có một số phận tương tự và thậm chí còn có phần biến động hơn
Praha. Bên cạnh những khu vực được xây dựng thêm, là sản phẩm của lịch
sử như “khu phố Tây” với kiến trúc kiểu thuộc địa do người Pháp quy hoạch
phát triển hay những khu vực sản phẩm của giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã
hội, có những khu vực của Hà Nội bị biến mất gần như hoàn toàn dù tích tụ
những giá trị văn hóa và kiến trúc vô giá: khu vực Hoàng thành cũ. Dẫu vậy,
đi qua những thăng trầm của lịch sử, khu Malá Strana nay, khu 36 phố
phường luôn thuộc về cái “lõi” của một đô thị cổ là nơi trầm tích rất nhiều
lớp văn hóa. Tất nhiên, về diện mạo kiến trúc, cả Malá Strana lẫn Hà Nội
đều còn rất trẻ. Khu phố của Praha chủ yếu mang diện mạo kiến trúc của thế
kỷ XVII, XVIII, trong khi đó khu 36 phố phường của Hà Nội mới chỉ được
định hình về kiến trúc từ đầu thế kỷ XX. Tuy vậy, cái cốt lõi về văn hóa của
khu vực thì lại vô cùng xưa cũ. Ít nhất, cho đến thời điểm mà Jan Neruda
viết tập Những câu chuyện về khu phố nhỏ ven sông. Đọc tập sách này, ta sẽ
bắt gặp hình ảnh của một khu phố đang ở điểm khởi đầu của tiến trình hiện
đại hóa. Giống như 36 phố phường ở Hà Nội, Malá Strana trong tập truyện
là một thế giới “ở bên cạnh Hoàng thành”. Nó nằm dưới chân ngọn đồi nơi
có Lâu đài Praha đầy quyền uy và nhìn ra ngọn đồi công viên Petrin thơ
