même, tôi vẫn cho tiểu thuyết hình sự Mỹ một vị trí khá cao. Tôi nghĩ nó tài
tình hơn, giàu trí tưởng tượng hơn các tác phẩm của Anh. Giọng văn có sức
biểu cảm kém hơn, bầu không khí căng thẳng bị quá tải so với hầu hết các
nhà văn Pháp. Bây giờ ta hãy lấy Louisa O’Malley làm ví dụ.”
Ông lại lục lọi tìm một quyển sách.
“Những trang viết uyên bác tuyệt hay của bà mẫu mực biết chừng nào,
tuy thế cũng hấp dẫn biết bao, bà gợi cho độc giả một nỗi khiếp sợ cứ tăng
lên ghê gớm! Những ngôi nhà lớn bằng đá nâu ở New York ấy. Enfin một
ngôi nhà lớn bằng đá nâu là gì — sao tôi chưa từng biết nhỉ? Những căn hộ
biệt lập, những kiểu cách trưởng giả gây cảm xúc ấy, và ẩn sâu dưới đấy
những băng đảng tội ác không hề bị tình nghi cứ tiến hành hoạt động theo
lộ trình chưa bị lộ. Có thể xảy ra như thế, và thường xảy ra như thế. Bà ta
giỏi thật, bà Louisa O’Malley này, quả thật bà ta rất tài giỏi.”
Ông thở dài, dựa ngửa ra, lắc đầu rồi nốc cạn chỗ nước thuốc sắc còn lại.
“Và rồi — vẫn luôn có những quyển sách cũ được yêu thích nhất.”
Ông lại lục tìm một quyển khác.
“Những cuộc phiêu lưu của Sherlock Holmes,” ông lẩm bẩm một cách
trìu mến, và thậm chí còn cung kính thốt ra chỉ một từ thôi, “Maitre!”
“Sherlock Holmes ư?” tôi hỏi.
“A, non, non, không phải Sherlock Holmes! Đấy là tôi kính chào tác giả
Sir Arthur Conan Doyle ấy mà. Những chuyện kể về Sherlock Holmes này
thực tế đều gượng gạo, đầy rẫy ngụy biện, hầu hết được bịa đặt một cách
giả tạo. Nhưng nghệ thuật sáng tác lại — à, là chuyện hoàn toàn khác. Sự
thú vị của ngôn ngữ, trên tất cả là sự sáng tạo nhân vật rất cừ khôi là bác sĩ
Watson. A, quả đúng là một thắng lợi lớn.”
Ông thờ dài và lắc đầu rồi thì thầm, kết hợp một cách tự nhiên những ý
tưởng: “Ce cher Hastings. Ông bạn Hastings mà cậu thường nghe tôi nói
ấy. Đã lâu rồi không có tin tức gì về ông ta cả. Thật vô lý biết bao khi
người ta đi tự chôn xác mình ở Nam Mỹ là nơi vẫn luôn có các cuộc cách
mạng.”
