được chia ra thành 75 loại mà bản chất của pháp nào cũng tồn tại từ quá khứ
đến hiện tại và về tương lai. Không có gì mất đi cả, khi đi ngang qua hiện tại
thì nó được biểu hiện ra với tính cách vô thường vô ngã của nó. Thật ra
không có gì sinh và không có gì diệt. Đứng về phương diện hiện tượng, tất
cả đều sinh diệt trong từng sát na nhưng đứng về phương diện bản thể thì
không có sự sinh diệt. Điều này cũng giống như tích môn và bản môn mà
chúng ta thường hay nói tới.
Tại Làng Mai chúng ta thường nói rằng “ba thời tương tức” có nghĩa là
quá khứ, hiện tại và vị lai nương nhau mà có mặt. Trong một thời chúng ta
thấy được hai thời kia. Tuy nói quá khứ đã không còn, tương lai thì chưa tới
nhưng nếu tiếp xúc sâu sắc với hiện tại thì ta thấy rằng, quá khứ đang có mặt
trong hiện tại. Vết thương gây ra trong quá khứ đang còn trong hiện tại, nếu
chữa lành được hiện tại thì chúng ta chữa lành được quá khứ. Tuy tương lai
chưa biểu hiện nhưng tương lai đã được chứa đựng trong hiện tại rồi. Chăm
sóc hiện tại có nghĩa là chúng ta đang chữa lành quá khứ và chăm sóc tương
lai. Vì có quan niệm tương tức về ba thời quá khứ, hiện tại và vị lai vì vậy
chúng ta thấy không xa lạ lắm với chủ trương của Thuyết Nhất Thiết Hữu
Bộ.
Đứng về phương diện phân tích, ngày xưa người ta đã phân tích vật chất
(sắc) ra tới vi trần (hạt bụi nhỏ), gọi là anu. Khi chẻ nhỏ hơn nữa, cho tới hạt
nhỏ nhất không thể chẻ hơn được nữa thì gọi là lân hư trần (parama-anu).
