mở ra không gian trong lòng người kia. Nói ra thiện ngôn, ta được thừa
hưởng ngay lập tức câu nói của mình. Câu nói của ta trở thành một quá khứ
đẹp, quá khứ đẹp đó là vốn liếng của ta. Điều muốn nói đây là chúng ta có
quyền hạn đối với quá khứ và chúng ta đang xây dựng một quá khứ cho
mình, cho đất nước mình và cho hành tinh của mình.
Khi nghĩ rằng mình không làm được gì cả thì phải nên nhớ: Ta không phải
bất lực. Ta có thể đang chế tác một quá khứ, mà chế tác được quá khứ là chế
tác được tương lai. Tương lai tới là do quá khứ tạo tác ra. Ta thấy trong cây
đèn kéo quân: Những gì trình diện trong hiện tại đều đến từ tương lai và
những gì trong quá khứ sẽ trở thành tương lai. Giữa quá khứ và tương lai
không có một ranh giới, nói một cách khác: Quá khứ chính là tương lai.
Trên phương diện hình thức, quá khứ là quá khứ và tương lai là tương lai.
Nhưng với sự quán chiếu ta thấy rõ được rằng quá khứ chính là tương lai.
Trong đời sống hàng ngày không có lúc nào mà ta không chế tác quá khứ.
Ta chế tác quá khứ đẹp để có tương lai đẹp tại vì bất cứ một tư tưởng nào,
một lời nói nào, một hành động nào đều cũng có thể trở thành quá khứ, đều
không mất, để rồi lại trở thành tương lai.
Vào những dịp lễ Giáng sinh hay Tết, ở Làng thường tổ chức văn nghệ.
Trước khi ra sân khấu trình diễn, các sư cô núp sau hậu trường để hóa trang.
Khi chưa ra tới sân khấu thì các sư cô đang ở trong tương lai. Nếu không có
các sư cô sau hậu trường thì làm sao có các sư cô ở hiện tại trên sân khấu.
Sau khi đóng vai trò của mình xong, các sư cô trở lại hậu trường để chuẩn bị
cho những vai trò khác. Quá khứ sẽ trở thành tương lai trở lại. Trên phương
diện lý luận hình thức ta có thể hiểu được quá khứ là quá khứ, quá khứ
không thể là tương lai. Nhưng trong tuệ giác này quá khứ chính là tương lai.
Nó là quá khứ nhưng nó đang âm thầm chuyển động, nó đang chế tác để trở
thành tương lai.
Nhưng có sự khác biệt giữa cây đèn kéo quân và sự diễn biến của nghiệp.
Cây đèn kéo quân chỉ lặp lại đều đặn và mãi mãi một thứ thôi, nhưng trong
nghiệp thì có sự thay đổi. Trong giây phút hiện tại ta có quyền chế tác quá
khứ, ta có quyền xây dựng tương lai. Nói như vậy giống như là chỉ trong
