những nhân vật lịch sử nhưng cũng thật không kém gì các nhân vật lịch sử.
Tinh thần của Đại thừa là như vậy, rất phóng khoáng, rất phá chấp. Nếu cần
tạo ra một vị Bồ tát mới thì cứ tạo ra một vị Bồ tát mới.
6. Phương tiện quyền xảo (upāya-kausalya)
Phương tiện quyền xảo tiếng Anh là skillful means. Nắm vững được pháp
môn thì chúng ta có tự do để chế tác ra những pháp môn mới. Nếu cần,
chúng ta cũng có thể chế tác ra các vị Bồ tát và các vị Phật, gì cũng được,
miễn là giúp cho người bớt khổ và đi trên con đường chuyển hóa thì mình có
thể làm tất cả mọi thứ, đó gọi là phương tiện quyền xảo. Nếu cần có thêm
một Tịnh độ ở phương Bắc thì chúng ta cũng có thể tạo dựng một Tịnh độ ở
phương Bắc và đặt vào đó một vị Bụt cùng các vị Bồ tát phụ tá để giúp cho
người bớt khổ. Với tinh thần phóng khoáng đó, chúng ta có thể tạo ra biết
bao nhiêu là cõi Tịnh độ, tạo ra biết bao nhiêu là vị Bụt và Bồ tát để tới giúp
cho mình. Đó là tinh thần vĩ đại của Đại thừa! Với tinh thần phương tiện
quyền xảo chúng ta có rất nhiều không gian, rất nhiều điều kiện để hiến tặng
những pháp môn mới, những cách hành trì mới, những giáo lý mới, nhưng
với điều kiện là nó có khả năng đưa con người tới gần với chánh pháp.
Chúng ta đã học qua ba thời kỳ gồm một khoảng thời gian là 800 năm. Để
thấy những nét chính, chúng ta cần xem cái tổng thể và nhìn vào từng chi
tiết một.