của thần linh thay vì sự tồi tệ của chính ngài. Về việc này, một lần nữa, tôi
bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Alexander: ngài đã không cố gắng biện minh
cho tội ác của mình; ngài đã không bao giờ làm gia tăng tội lỗi đó bằng
cách bào chữa hay biện hộ cho bản thân; ngài chỉ đơn giản thừa nhận rằng
ngài thực sự đã phạm sai lầm, và không điều gì nhân văn hơn thế.
Tương truyền rằng Alexander đã tìm tới triết gia Anaxarchus,
vọng rằng ông ta có thể khiến ngài cảm thấy đỡ nặng nề hơn, và ngài vẫn
nằm trên giường, than vãn cho số phận của mình, khi triết gia này xuất
hiện.
Anaxarchus cười. Ông nói, “Ngài không biết tại sao những nhà thông
thái xưa kia lại đặt thần Công lý ở bên cạnh thần Zeus sao? Điều đó cho
thấy rằng bất cứ điều gì thần Zeus làm đều công bằng. Tương tự, hành động
của một hoàng đế luôn được coi là hợp lẽ, trước hết bởi chính ông ta, sau
đó là bởi những người còn lại trong chúng ta.”
Trong thời điểm đó, điều này ít nhiều cũng đem đến một chút an ủi – dù
theo quan điểm của tôi, Anaxachus đã chẳng làm gì, ngoài việc khiến sai
lầm của Alexander trở nên tồi tệ hơn. Ông ta, với vai trò một triết gia, lại cổ
xúy cho quan điểm rằng một vị vua không nhất thiết phải hành động một
cách công bằng, hoặc phải nỗ lực hết sức để phân biệt đúng sai – rằng bất
cứ điều gì nhà vua làm đều được coi là đúng đắn.
Cũng có nhiều chuyện bên lề cho rằng vào quãng thời gian đó,
Alexander đã mong muốn tất cả mọi người thực hiện nghi lễ phủ phục khi
ngài xuất hiện. Điều này một phần là từ quan niệm của Alexander cho rằng
thân phụ của ngài là thần Ammon chứ không phải vua Philip, và một phần
xuất phát từ sự thán phục ngày một gia tăng của ngài đối với thói ngông
cuồng của người Media và người Ba Tư, điều đã được bộc lộ qua việc
Alexander thay đổi trang phục và nghi lễ chung trong vương triều. Hơn
nữa, vào lúc đó có rất nhiều kẻ xu nịnh ngài sẵn sàng chấp nhận cách hành
xử như một nô lệ: trong số đó, có triết gia Anaxarchus – kẻ tồi tệ nhất và
Agis – nhà thơ xứ Argive.
