tại Mỹ về lợi nhuận ròng, khoảng thứ chín về tỷ lệ lợi nhuận
trên doanh thu và khoảng thứ 15 về giá trị cổ phiếu trên thị
trường; về điểm cuối cùng, gã thanh niên mới khởi nghiệp này đã
đi trước cả những gã khổng lồ công nghiệp lâu đời như U.S.
Steel, Chrysler, Procter & Gamble và RCA. Thực tế, sự nhiệt
thành của công chúng đầu tư đối với Xerox đã khiến cổ phiếu của
Xerox trở thành mỏ kim cương Golconda<a href="note:" title="40.
Khu vực nổi tiếng với các mỏ sản xuất các loại đá quý danh
tiếng nhất trên thế giới. (BT)"><sup class="calibre4">40</sup>
</a> trên thị trường chứng khoán vào thập niên 1960. Bất cứ ai
đã mua cổ phiếu của Xerox vào cuối năm 1959 và vẫn duy trì cổ
phiếu này cho đến đầu năm 1967 sẽ được chứng kiến cổ phiếu của
mình tăng tới 66 lần so với giá gốc và những ai biết nhìn xa
trông rộng và mua cổ phiếu Haloid năm 1955 sẽ được chứng kiến
khoản đầu tư ban đầu tăng vọt thần kỳ lên 180 lần. Không ngạc
nhiên khi một khu “triệu phú Xerox” đã mọc lên nghe nói có tới
vài trăm người và hầu hết họ sống ở Rochester hoặc có xuất thân
từ đó.</p>
<p class="calibre2">Công ty Haloid, khởi lập tại Rochester năm
1906, là ông tổ của Xerox, cũng giống như một trong những nhà
sáng lập của nó, Joseph C. Wilson [từng làm chủ tiệm cầm đồ,
từng làm thị trưởng Rochester], là ông nội của Xerox, ông chủ
quyền uy nhất của Xerox giai đoạn 1946-1968. Haloid chuyên sản
xuất giấy ảnh và cũng giống như tất cả các công ty nhiếp ảnh –
nhất là những công ty ở Rochester, nó dựa vào cái bóng khổng lồ
của gã hàng xóm Eastman Kodak. Nhưng ngay cả dưới “bóng râm”
dịu nắng này, Haloid cũng đủ mạnh để vượt qua Đại khủng hoảng
trong hình hài nhỏ bé khiêm nhường. Tuy nhiên, liền sau Thế
chiến thứ hai, cạnh tranh gắt gao cộng với chi phí lao động bị
đội lên buộc Haloid phải dấn thân vào công cuộc tìm kiếm các
sản phẩm mới. Một trong những triển vọng mà các nhà khoa học
của Haloid túm được là một quy trình sao chụp đang được triển
khai tại Viện Tưởng niệm Battelle, một tổ chức nghiên cứu công
nghiệp phi lợi nhuận quy mô lớn tại Columbus, bang Ohio. Đến
đây, chúng ta trở lại câu chuyện của năm 1938 với bối cảnh là
một nhà bếp tại tầng hai trên nóc một quán bar ở Astoria, bang
Queens, đang được nhà phát minh vô danh 32 tuổi, Chester
Carlson F., trưng dụng làm phòng thí nghiệm tạm bợ. Là con trai
của một người thợ cắt tóc gốc Thụy Điển, tốt nghiệp ngành vật
lý tại Viện Công nghệ California, Carlson làm việc trong bộ
phận sáng chế của P. R. Mallory & Co., công ty sản xuất
linh kiện điện và điện tử của Indianapolis đặt tại New York;
trên hành trình đi tìm danh lợi, tiền bạc và sự độc lập, ông
dồn toàn bộ thời gian rảnh rỗi để mày mò sáng chế chiếc máy sao
tài liệu cho văn phòng và thuê Otto Kornei, một nhà vật lý tị
nạn gốc Đức, giúp sức trong dự án này. Quả ngọt từ những thí
nghiệm của hai người là một sự kiện vào ngày 22 tháng 10 năm
