----------------------------------------
[1] Oratorio: kịch trữ tình, thông thường là về một đề tài tôn giáo.
[2] Nhẹ nhàng, thong thả (từ âm nhạc).
[3] Cực nhẹ (từ âm nhạc).
[4] Ðoạn cuối ( từ âm nhạc).
[5] Kitschifiante: Kitsch là một từ Tiệp, không có từ tương đương trong
tiếng Pháp hay tiếng Việt. Trong cuốn Nghệ thuật tiểu thuyết, Kundera có
giải thích từ đó như sau: "Có những con người có nhu cầu Kitsch: đó là nhu
cầu tự soi mình vào một tấm gương dối trá làm đẹp người lên và cảm động
một cách khoái trá tự nhận ra mình trong đó. Theo Broch, Kitsch gắn liền
một cách lịch sử với chủ nghĩa lãng mạn tình cảm thế kỷ XIX..." Chúng tôi
nghĩ từ Kitsch như vậy có thể gần giống như tư "cải lương" khi dùng theo
nghĩa xấu ở ta.