và nhốt kín trong các giới hạn nhục thể và phù du của anh ta không? Chẳng
phải nhiều thành tố hợp thành anh ta đã thuộc về một thế giới ở bên ngoài
và có trước anh ta sao? [...] Phải chăng sự phân biệt giữa tinh thần nói
chung và tinh thần cá nhân ngày xưa cũng từng đè nặng lên tâm hồn con
người mạnh mẽ như ngày nay..." Và nữa: "Chúng ta đứng trước một hiện
tượng mà ta muốn coi là bắt chước hay tiếp nối, một quan niệm về nhân
sinh coi vai trò của mỗi người là làm sống lại một số hình thức cho trước
nào đó đã được tổ tiên xác lập, và khiến cho họ có thể luân hồi hóa kiếp trở
lại."
Xung đột giữa Jacob với người anh em ésau của mình chỉ là lặp lại tranh
chấp giữa Abel và người anh em Cain5 của anh ta, giữa kẻ được Thượng đế
ưu đãi và kẻ kia, kẻ bị hắt hủi, kẻ ghen tỵ. Xung đột ấy, "hình mẫu huyền
thoại được tổ tiên xác lập" ấy, lại hóa thân lần nữa trong số phận người con
trai của Jacob, là Joseph, thuộc dòng giống những kẻ được ưu đãi. Bởi anh
ta xao động vì cái tình cảm tội lỗi cổ xưa của những người được ưu đãi, nên
Jacob đã đưa anh ta đi tìm cách hòa giải với những người anh em ghen tỵ
của mình (sáng kiến tai họa: bọn họ sẽ ném anh ta xuống giếng).
Ngay cả sự đau đớn, phản xạ rõ ràng không kiểm soát được, cũng chỉ là
"bắt chước và tiếp nối": khi cuốn tiểu thuyết kể cho ta biết về thái độ và
những lời lẽ của Jacob khóc than cái chết của Joseph, Mann bình luận:
"Ðấy không phải là cách nói quen thuộc của ông [...]. Noé cũng từng than
thở về vụ đại hồng thủy bằng những lời lẽ tương tự hay gần như vậy, và
Jacob tự nhận các lời lẽ ấy làm của mình [...]. Nỗi tuyệt vọng của ông được
diễn tả bằng những công thức được thánh hóa [...] tuy rằng không nên vì
thế mà nghi ngờ tính chất tự phát của chúng". Một nhận xét quan trọng: bắt
chước không có nghĩa là kém xác thực, bởi cá nhân không thể không bắt
chước cái đã từng có; dẫu chân thành đến đâu, anh ta cũng chỉ là một sự
hóa thân; dẫu thật đến đâu, anh ta cũng chỉ là tổng hợp của những ám thị và
những mệnh lệnh phát ra từ chiếc giếng sâu của quá khứ.
Cùng tồn tại của những thời gian lịch sử khác nhau trong một cuốn tiểu
thuyết
