Những cái tên không có họ, những cái họ không có tên, không còn là
những cái tên nữa mà là những ký hiệu. Nhân vật chính của cuốn Vụ án
không phải là một Joseph Kaufman hay Krammer hay Kohl, mà là Joseph
K. Nhân vật chính của cuốn Lâu đài mất luôn cả cái tên của mình, chỉ còn
một chữ cái. Bộ Schuldlosen của Broch: Một trong các nhân vật chính được
chỉ bằng chữ A. Trong cuốn Những kẻ mộng du, Esch và Hugeneau không
có tên. Nhân vật chính trong cuốn Người không có phẩm chất, Ulrich,
không có họ. Từ những truyện ngắn đầu tiên của mình, bằng trực giác, tôi
đã tránh đặt tên cho các nhân vật. Trong cuốn Cuộc sống ở mãi ngoài kia,
nhân vật chỉ có một cái tên, mẹ anh được gọi bằng từ "má", cô tình nhân
của anh là "cô tóc hung" và người tình của cô này là "gã tứ tuần". Có phải
là một lối kiểu cách không? Bấy giờ tôi đã làm một cách hoàn toàn tự phát,
chỉ mãi về sau tôi mới hiểu ra ý nghĩa: tôi đã tuân theo mỹ học của hiệp thứ
ba: tôi không muốn làm cho người ta tin rằng các nhân vật của tôi là có thật
và có một sổ hộ tịch.
10.
Thomas Mann: Ngọn núi thần. Những đoạn rất dài đầy những thông tin về
các nhân vật, về quá khứ của họ, về cách họ ăn mặc, cách họ nói (với tất cả
các tật trong hành ngôn) v.v; mô tả rất chi tiết cuộc sống ở nhà điều dưỡng;
mô tả thời điểm lịch sử (những năm trước cuộc chiến tranh 1914): chẳng
hạn, các thói tục tập thể hối bấy giờ: say mê đối với nghề nhiếp ảnh mới
được khám phá, hâm mộ sôcôla, trò nhắm mắt mà vẽ, quốc tế ngữ, trò chơi
bài cho người cô đơn, thú nghe máy hát, các buổi sinh hoạt tâm linh (là một
nhà tiểu thuyết thật sự, Mann ghi dấu một thời đại bằng các thói tục rồi ra
sẽ bị lãng quên và lọt khỏi sự quan tâm của khoa viết sử tầm thhường). Ðối
thoại, rườm rà, bộc lộ chức năng thông tin của nó mỗi khi nó rời bỏ đôi ba
chủ đề chính, và ngay các giấc mơ ở Mann cũng là những đoạn mô tả: sau
ngày đầu tiên ở nhà điều dưỡng, nhân vật trẻ Hans Castorp nằm ngủ; chẳng
có gì tầm thường hơn là giấc mơ của anh, trong đó tất cả các sự kiện hôm
trước được lặp lại, chỉ biến dạng đi đôi chút. Rất khác xa với Breton, người
coi giấc mơ là ngọn nguồn của một trí tưởng tượng được giải phóng. ở đây,
